Monumenten Werkgroep: ,,Behoud het karakter Oude Dorp”

HOUTEN In maart presenteerde het college van B&W het concept visie Oude Dorp 2030. Het heeft al heel wat stof doen opwaaien. Bewoners van het Oude Dorp voelen zich onvoldoende gehoord en maken zich zorgen over de verkeersveiligheid. Leden van de Monumenten Werkgroep doen een oproep aan de politiek om vooral het historische karakter te behouden.

Annette Stolk – de Vries

De Monumenten Werkgroep is verbonden aan de Historische Kring Tussen Rijn en Lek. Momenteel bestaat de werkgroep uit vier leden: Herman Steenman, Bert van de Houwen, Hans Schemmekes en Johan van der Gun. Tijdens een rondwandeling met Herman, Bert en Hans blijkt hun enorme kennis van  en bevlogenheid met de historie van het Oude Dorp. Wat hen betreft is een beschermd dorpsgezicht voor het Oude Dorp dringend nodig. 

STORM ,,Wist je dat het Oude Dorp tot wel 1,5 meter is afgegraven? Dat was nodig om in 1957 de riolering aan te leggen”, vertelt Van de Houwen. We staan voor de Nederlands Hervormde Kerk en inderdaad is het niveauverschil duidelijk zichtbaar. De kerk is één van de gezichtsbepalende gebouwen aan het Plein. Onder de kerk bevinden zich restanten van fundamenten uit de 13^e eeuw. Steenman: ,,In 1674 is tijdens een grote storm de top van de kerktoren naar beneden gekomen en heeft daarbij het zadeldak van de kerk verwoest.” De kerk werd kleiner herbouwd, de plek waar het verwoeste deel heeft gestaan is nog opzij van de kerk te zien. 

PLEIN Inmiddels staan we op het plein voor de Roskam. Ook alweer zo’n historische plek. De historie van de Roskam loopt terug tot in de 16^e eeuw. De mannen wijzen de plek aan waar vroeger het gemeentehuis heeft gestaan en de naastgelegen school. Het schoolgebouw werd door een voltreffer tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoest. Het gemeentehuis is in 1957 afgebroken. Het gebouw van restaurant de Zwijger is ook beeldbepalend voor het plein. Het deed vroeger dienst als pastorie van de Rooms Katholieke Kerk. 

We willen van het Oude Dorp absoluut geen museum maken

KENMERKEN Wat de herijkte visie Oude Dorp voor het plein precies gaat betekenen is nog onduidelijk. Er zijn plannen om het autoluw te maken. Steenman: ,,Wat het plein kenmerkt is de sfeer, de variatie, de kleinschaligheid. Toekomstige ontwikkelingen moeten hieraan worden getoetst. In de visie van de gemeente ontbreekt het hieraan.” ,,We willen van het Oude Dorp absoluut geen museum maken”, legt Schemmekes uit. ,,Het moet echter wel leefbaar blijven. Kleinschaligheid is van belang, met een variatie aan winkels. Dus ook niet alleen maar terrassen. Het hoeft hier niet te gaan lijken op het Onze Lieve Vrouweplein in Maastricht.”

ZICHTLIJNEN De werkgroep hecht ook grote waarde aan het behouden van zichtlijnen op het Oude Dorp. Steenman: ,,Vanaf bepaalde plekken kun je het Oude Dorp in zijn echte glorie aanschouwen. Neem bijvoorbeeld het gebied nabij de Grund. Deze plek werd vroeger gebruikt als evenemententerrein bij Oranjefeesten en diende als startpunt van activiteiten en optochten. Vanaf die plek heb je, door alle eeuwen heen en ondanks diverse groeitaken, nog steeds een prachtig uitzicht op het Oude Dorp en de N.H. Kerk. De vraag bij deze visie is ook of je dit gebied verder gaat volbouwen of dat je er bijvoorbeeld een historisch culturele hoek van gaat maken. Denk hierbij aan ruimte voor Kunst om de Hoek, de Historische Kring, Kunst na Arbeid (KNA) en de vestiging van een stadsgilde met startpunten voor fiets-,en wandeltochten.”

Houd de controle, verkwansel het Oude Dorp niet

CONTROLE Achter enkele panden in en nabij het plein liggen braakliggende stukjes grond. Volgens de heren van de werkgroep is deze grond in handen van projectontwikkelaars. Van der Houwen: ,,Het is hier woekeren met de beschikbare ruimte. Daar moeten we behoedzaam mee omgaan. Wat ons betreft moet er bijvoorbeeld rekening gehouden worden met aanwezige zichtlijnen. Kijk uit dat je niet alles aan projectontwikkelaars overlaat. Onze oproep aan de gemeente luidt: houd de controle, verkwansel het Oude Dorp niet. Daartoe is een beschermde status van het dorpsgezicht het meest effectief.”