Foto- en gedichten boek ‘Ontnomen Vrijheid’

HOUTEN Ter afsluiting van de viering van 75 jaar bevrijding, wilde dichter en schilder Nico Croes een expositie van eigen werk organiseren. Corona maakte dat onmogelijk. Het idee om toch aandacht voor zijn werk te vragen, bleef bestaan. ,,Nog steeds zijn mensen op de vlucht voor terrorisme en oorlog. Anderen worden gediscrimineerd om hun geloof, uiterlijk, of geaardheid”, zegt Croes. ,,Vrijheid blijft onverminderd actueel. Daarom besloot ik bij het uitblijven van een expositie een foto-en gedichtenboek te maken met de titel ‘Ontnomen Vrijheid’.”

Irene van Valen

In ‘Ontnomen Vrijheid’ staan negentien schilderwerken en een landschapsfoto naast twintig gedichten. Ze zijn gekoppeld aan gebeurtenissen in de wereld waarin vrijheid op het spel stond. Denk aan mensen die omkwamen tijden aanslagen, mensen die vluchten voor oorlog, zij die onderdrukt worden of leven in armoede. Croes brengt het boek bewust nu onder de aandacht. ,,Juist deze maand herdenken wij oorlogsslachtoffers en vieren onze vrijheid. Daarbij denk ik ook aan persvrijheid. Dat is een groot goed. Dit boek is me als het ware overkomen bij het wegvallen van de expositie.”

MEDELEVEN Het boek bevat schilderwerken en gedichten rondom aangrijpende gebeurtenissen. ,,Zeker wanneer er kinderen bij betrokken zijn, raakt het me intens. Net als het onrecht tegen mensen met een andere geaardheid”, zegt Croes. Het is medeleven dat hem aanzet tot schilderen en schrijven. ,,Het boek kan daardoor deprimerend overkomen. Het thema is niet mooi, de gebeurtenissen zijn niet fijn.”

Ik leen als het ware de gevoelens van anderen, waarna ze van mij worden

UITINGSVORM Croes startte opnieuw met het schrijven van gedichten na het horen van een familiedrama in Reuven, Noord Limburg waar in 2013 een drie jarig meisje werd gegijzeld door haar vader. ,,Ik raakte geëmotioneerd, verdween naar boven en schilderde in tien minuten tijd een werk dat in mijn boek staat. Het bijbehorende gedicht ontstond daarna.” Later raakten aanslagen als die in Parijs, Christchurch en Manchester hem, waarna hij altijd schilderwerken maakte en gedichten schreef vanuit een gevoel van medeleven. ,,Ik leen als het ware de gevoelens van anderen, waarna ze van mij worden. Ik laat het moeilijk los. De kwast en pen helpen me.” Op die manier zijn deze creatieve uitingen een verwerkingsproces voor Croes. Een van de teksten van Croes is deze: 

Op 7 januari 2015 werd een aanslag gepleegd op het perscentrum van “Charlie Hebdo”. Kort na de aanslag dook wereldwijd de leus ‘Je suis Charlie’ op, als steunbetuiging aan de vrijheid van meningsuiting.

CHARLIE HEBDO VERMOORD, LANG LEVE HET WOORD

als je pen niet meer schrijft

de woorden niet meer lopen

tot stilstaan gebracht door geweld

in de kist gelegd met tranen bedekt 

fluisterende stilte omringd door de kilte

het woord schreeuwt om de vrijheid

te roemen en te bezingen als schakel

tussen lichaam en geest dag en nacht 

zijn kracht leeft voort, ook na de dood

Nico Croes

VERLEDEN ,,Mijn eerst bewaarde gedicht schreef ik in 1969 naar aanleiding van de Napalmbom in Vietnam. Ik woonde toen op Curaçao. Later volgenden af en toe meer gedichten, rondom verschillende thema’s, zoals Moederdag, verjaardagen, overlijden, politiek en de actualiteit. ,,Ik schrijf ook humoristische gedichten, bijvoorbeeld over de drinkende mier Tante Riet of over de kippen van de buren waar ik op pas als zij op vakantie zijn. Ik stuur hen dan een groet in de vorm van een gedicht. Dat kan gaan over een kip die oefent om haan te zijn.” Al op de lagere school op Aruba schreef Croes gedichten, deze bleven niet bewaard. Hij herinnert zich dat hij van beschermfolie propjes maakte en er juwelen in zag. Het inspireerde hem tot een gedicht. Toch schreef hij niet vaak en ook op latere leeftijd lag de pen veel stil. ,,Ik weet dat het dichten in me zit. Alsof het in een tas zit, maar ik maak die niet open. Ik kijk er niet in. Nu ben ik 75 en voelt het alsof ik te laat ben.”

DANK De laatste foto in het boek is gemaakt door Croes, maar bewerkt door Danny Keff. Anja Tekelenburg verzorgde de digitale versie van het boek en plaatste deze op https://www.dorpsdichterhouten.nl/boek-nico/. Een vriendin van schilderclub Laat Talent boog zich over de vormgeving van het fysieke boek. Croes is dankbaar voor deze hulp. Wilt u het fysieke boek bestellen voor €37,- dan kunt u mailen naar unicocroes@gmail.com.