Houten scoort hoog op duurzaamheid

HOUTEN Dat Houten in 2018 verkozen is als fietsstad van Nederland weet iedereen. Minder bekend is dat Houten via recent onderzoek op de derde plaats eindigt als meest duurzame gemeente van Nederland. Op andere lijstjes scoort de gemeente hoger of lager, maar wat betekent dat nu en wat kunnen we er mee?

Martin Monkel

MONITOR De Nationale Monitor Duurzame Gemeenten biedt de mogelijkheid de stand van zaken in 2019 en de ontwikkeling in de periode 2014-2019 in ieder van de 355 Nederlandse gemeenten in kaart te brengen. Uit deze monitor volgt in algemene zin dat gemeenten in Nederland steeds duurzamer worden. Daarbij wordt bij het begrip 'duurzaam' niet alleen gekeken naar het lokale milieu of het energiebeleid, maar ook naar het economisch kapitaal (werkgelegenheid en concurrentievermogen), het sociaal-cultureel kapitaal (o.a. participatie, onderwijs, cultuur, gezondheid en woonomgeving) en het ecologisch kapitaal (o.a. natuur, afval, energie). Zo ontstaat een beeld hoe en in welke mate de gemeente haar duurzaamheidsambities weet te realiseren.  

SCORE Vrijwel iedere gemeente heeft doelen opgesteld en heeft afspraken met betrekking tot de duurzame ontwikkeling. Bij het opstellen daarvan wil de gemeente weten of dat een positieve invloed heeft op de gewenste resultaten. Dat kan een direct gevolg hebben als er bijvoorbeeld energie wordt bespaard in de eigen gebouwen. Het effect is meer indirect als het gaat om het resultaat van voorlichting of het faciliteren van activiteiten.
Op het gebied van het economisch kapitaal staat Houten op plek 33 van de ruim 350 gemeenten. Die positie is wat lager bij het ecologisch kapitaal (plek 81) terwijl de puntenscore voor beide ongeveer gelijk is (ca. 54,5). Tenslotte staat Houten van alle gemeenten met een score van 58,6 op plek 12 als het gaat om het sociaal-cultureel kapitaal. Dat laatste is in principe herkenbaar als één van de maatschappelijke pijlers van deze gemeente. Uiteindelijk eindigt Houten dan met een (gewogen) gemiddelde van 55,9 op plek 3 van de Nationale Monitor. Wageningen is in deze monitor 'winnaar' met 56,7. Hieruit volgt dus ook dat de scoringsverschillen gering zijn, wat mogelijk ook een indicator is voor de betrekkelijkheid.

BETEKENIS De Nationale Monitor is niet ontwikkeld om te kijken of de gemeentelijke politiek haar werk wel goed heeft gedaan. Ze geeft wel handvatten voor lokale politici om prioriteiten te stellen, keuze te maken en input te leveren voor de agenda. Een agenda waarvoor overigens niet alleen de (gemeentelijke) overheid verantwoordelijk is maar ook inzet vraagt van de samenleving.
Als het gaat om duurzaamheid scoort Houten goed in vergelijking met andere gemeenten. Niettemin blijft Houten achter als het gaat om het halen van doelstellingen richting een energie neutrale gemeente. Pleister op de wonde is misschien dat dit in grote mate geldt voor vrijwel alle Nederlandse gemeenten. Wat dat betreft liggen er uitdagingen om het qua ontwikkeling (nog) beter te doen.
In de begroting 2020 wordt vermeld dat Houten op de 128^e plaatst staat als het gaat om de hoogte van de woonlasten voor meerpersoonshuishoudens (OZB, afvalstoffen en rioolheffing). Is dat een reden om te verhuizen naar een 'betere' gemeente? Waarschijnlijk niet, wat waarschijnlijk ook geldt voor de score uit de duurzaamheidsmonitor. Wat dat betreft kunnen we onze zegeningen tellen.