Samen energiemaatregelen nemen in de Gildes

HOUTEN Gerben Kamphorst (41) woont met zijn gezin in een jarentachtigwoning in de Gildes. In de afgelopen jaren nam hij met een aantal buren het initiatief om het huis te isoleren en zelf energie op te wekken. Samen maatregelen nemen bevalt hem goed. ,,Je leert zo niet alleen je huis beter kennen, maar ook je buren."

Je kunt zo aflezen waar Gerben Kamphorst en zijn buren wonen in de Gildes. In dat rijtje huizen zie je namelijk opvallend veel zonnepanelen op de daken liggen. Het was het eerste duurzame project dat ze samen deden.

GOED VOORNEMEN Jarenlang zat Gerben er tegenaan te hikken om zijn huis aan te pakken. Hij wilde graag iets voor het milieu doen. Alleen had hij geen zin 'in rotzooi en grote verbouwingen'. Uiteindelijk kreeg hij tijdens oud en nieuw 2013/2014 het duwtje in de rug dat hij nodig had. Aan zijn toen tienjarige dochter Lieske vroeg hij: ,,Wat vind je een goed voornemen voor ons als gezin?" Ze zei: ,,Duurzamer wonen." Toen kon hij er niet meer onderuit.

EERSTE STAP: ZONNEPANELEN Gerben houdt zich als ZZP'er bezig met gebiedsontwikkeling. In die functie heeft hij vaak te maken met energieneutrale nieuwbouwprojecten. Toch bleek het nog iets anders om zijn bestaande jaren tachtig woning duurzamer te maken. ,,Dat was wel een dingetje," erkent hij lachend.

Om de stap niet te groot te maken, begon hij met zonnepanelen. ,,Als een nerdy ging ik van alles lezen over panelen. Het formaat, de verschillende soorten, hoeveel energie ze opleveren. Wat ik vooral ontdekte: vaak bleek de opbrengst van de panelen die bedrijven beloofden, niet te kloppen. Ik ben daarom zelf berekeningen gaan maken. In anderhalve dag had ik een rendementsmodel in Excel gemaakt. Het grappige was dat diverse leveranciers me later vroegen of ze dat model mochten gebruiken."

'Als buren zit je letterlijk in hetzelfde schuitje en zoek je naar de beste oplossingen die er zijn voor jouw type huis'

LEUKE KORTINGEN BEDINGEN Nadat hij alles tot in de puntjes had uitgezocht, ging hij in de Gildes de deuren langs om te vragen of er mensen waren die mee wilden doen. Vijf buren zeiden uiteindelijk 'ja'. ,,Afgezien van het feit dat het gewoon gezellig is om zoiets samen te doen, bleek het ook financieel aantrekkelijk. We konden als groepje een leuke korting bedingen bij de leverancier."

BIER EN BITTERBALLEN Maar toen de zonnepanelen eenmaal lagen, raakte Gerben het spoor bijster. ,,Want hoe nu verder? Ik had geen idee wat ik daarna het beste kon doen. Als je wilt verduurzamen, moet je isoleren en voldoende ventileren. Dat riedeltje wist ik wel. De grote vraag was alleen wel: wat past bij dit type huis? Ik was doodsbenauwd dat ik iets zou doen wat ik later weer terug zou moeten draaien."

Gerben besefte dat hij onafhankelijk advies nodig had en een goed eindplaatje. Net als waarschijnlijk al zijn buren. Daarom vroeg hij bij het Duurzaamheidsfonds Houten een kleine bijdrage om een keukentafelsessie met een expert te houden. Hij kreeg de subsidie en nodigde Kees Stap van het Energiepaleis uit, specialist in het verduurzamen van gebouwen. ,,Ik wilde iets laagdrempeligs organiseren. Iets wat een beetje leek op een Tupperwareparty. Mijn ervaring is dat je toch makkelijker bij je buurman naar binnenstapt om te praten over duurzaamheid, dan dat je naar een informatieavond gaat. Het werd een burenavond met bier en bitterballen. We waren in totaal met acht huishoudens uit de Gildes. Kees had vooraf de bouwtekeningen bestudeerd en kon daardoor heel gericht advies geven voor onze woningen."

'Mijn ervaring is dat je toch makkelijker bij je buurman naar binnenstapt om te praten over duurzaamheid, dan dat je naar een informatieavond gaat'

VLOERISOLATIE Dat professionele advies bespaarde ze veel geld. Want wat Stap onder andere deed, was Gerben en zijn buren behoeden voor de fout om voor bijna tweeduizend euro vloerisolatie te nemen. ,,Onze vloeren bleken al een bepaalde vorm van vloerisolatie te hebben. Extra isolatie nemen, levert in ons geval bijna niets op. Dat heeft alleen nut als je vloerverwarming hebt of aanlegt."

DOE JE MEE? Martijn van Groen (45) is een van de buren die meedeed aan het zonnepanelenplan van Gerben. Hij stelde bovendien zijn keukentafel beschikbaar voor een avond met Kees Stap. Beroepsmatig is Martijn wel met duurzaamheid bezig, maar hij nam nooit het initiatief om iets in zijn eigen huis te doen. ,,Ergens was ik bang de boot te missen. Ik wachtte altijd op de laatste ontwikkelingen. Misschien was het ook wel een soort luiheid. Geen zin om erin te duiken. Dan is het fijn als je iemand als Gerben in de buurt hebt. Iemand die alles uitzoekt, bij je aanbelt en vraagt: 'Doe je mee?'"

Juist omdat Gerben geen winstoogmerk heeft of een bepaald belang, vond Martijn het makkelijker om hem te vertrouwen dan een bedrijf of een organisatie. ,,Als buren zit je letterlijk in hetzelfde schuitje en zoek je naar de beste oplossingen die er zijn voor jouw type huis. Ik wist gewoon dat Gerben alles tot in detail uitploos en dat als hij een bepaald bedrijf voor het leggen van zonnepanelen wilde aanbevelen, ik zonder aarzelen mijn handtekening onder een offerte kon zetten."

GROOTSTE BESPAARDERS Martijns belangrijkste motief om mee te doen, was vooral om 'een schoner geweten te krijgen'. Wat te doen voor het milieu en het klimaat. ,,Niet zozeer om mijn energiekosten te drukken", benadrukt hij.

Het grappige is dat hij inmiddels wel veel doet om zijn verbruik zo laag mogelijk te houden. ,,Maar dat", zegt hij grijnzend, ,,is meer het resultaat van een energiebespaarwedstrijd op de basisschool van mijn kinderen. We streden met een paar ouders superfanatiek om de eer te worden uitgeroepen tot grootste bespaarders. Drie maanden lang haalden we als gezin stevig de broekriem aan. Daarna ging die riem wel weer losser hoor, maar we hebben er zeker dingen aan over gehouden. De wasdroger is het huis uit, de thermostaat staat een halve graad lager en ik douche tegenwoordig niet langer dan vijf minuten."

MINDER SUCCESVOL PROJECT Terug naar Gerben Kamphorst. Na de burenavond met bitterballen en bier pakte hij gelijk een nieuw plan op. Achter in zijn huiskamer bleek een raam kapot en dat bracht hem op het idee om alle ramen in huis dan gelijk maar te vervangen door HR++ glas en de ventilatie aan te pakken. Volgens Kees Stap zou dat een goede investering zijn en het comfort verhogen. Ook buurman Martijn wilde daaraan wel weer meedoen.

Gerben is er eerlijk over. Hij noemt het achteraf gezien 'een iets minder succesvol project'. ,,Er zaten voor mij wel wat leerpuntjes in", merkt hij droogjes op. ,,De glasleverancier bleek niet goed te zijn. Overal lagen splinters. Als ik het nu weer moest doen, zou ik het anders aanpakken! Er zijn zeker betere opties."

CO2 Hij is wel erg blij met de ventilatieroosters die er nu inzitten. Die zorgen er voor dat het CO2-gehalte in zijn woonkamer dik in orde is. In de hoek van de huiskamer staat een metertje dat dat in de gaten houdt. ,,Echt een nerdy aankoop", lacht Gerben met enige zelfspot, ,,Maar ik heb er veel plezier van. Ik niet alleen trouwens. Regelmatig ga ik op visite en neem dat ding mee. Mensen schrikken zich kapot als ze zien hoe hoog het CO2-gehalte is in hun woonkamer aan het einde van een avond. 'Ik voel me vaak suf en moe', zeggen ze dan. Ja, vind je het gek? Mensen besteden veel te weinig aandacht aan ventilatie. Zoveel aannemers en keukenleveranciers werken het rooster van de mechanische ventilatie rustig weg achter een plaat. Ik kan daar zo boos om worden. Voldoende ventilatie is enorm belangrijk."

ANDERE PROJECTEN Andere projecten die Gerben samen met buren deed, waren: spouwmuurisolatie, het voegen van de buitenmuren en het kierdicht maken van de kruipruimte. "Dat laatste was vooral fijn om de putlucht kwijt te raken die er altijd in die ruimte hing."

PRIJSKAARTJE Leuk al die maatregelen, maar wat voor prijskaartje hangt daar nou aan? ,,Dat viel ons achteraf mee, zeker als je kijkt naar wat het oplevert. De spouwmuurisolatie was het goedkoopste en kostte rond de € 650. Het aankopen en leggen van de zonnepanelen was het duurste. Zo'n € 4700, exclusief btw."

Hij somt op wat al die investeringen hebben gebracht. ,,Er is meer comfort. Ik voel me blijer in mijn eigen huis. Ook belangrijk: de energierekening is stukken lager. Van een jaarlijks verbruik van 1300 kubieke meter gas gingen we als gezin naar een verbruik van 900 kubieke meter. Terwijl we, zeker omdat de kinderen ouder worden, veel meer thuis zijn. Bovendien is ons huis € 9000 meer waard geworden, doordat we van energielabel C naar A zijn gegaan."

NU EEN ZONNEBOILER Sinds de oudejaarsnacht van 2013/2014 pakt Gerben door. Zo heeft hij alweer zijn mouwen opgestroopt voor een volgend project: het vervangen van zijn oude cv-ketel door een hoogrendementsketel met zonneboiler. Hij hoopt dat er ook nu een paar buren willen meedoen. ,,Ik vind het gewoon fijner om samen iets te doen dan alleen te ploeteren."

door Mariëtte Woudenberg