Vanuit Tull en ‘t Waal werd een generator naar een ziekenhuis in Oekraïne gebracht

TULL EN ‘T WAAL/OEKRAÏNE Drie mannen reden afgelopen week met een grote Ford en een aanhanger met daarop een grote stroomgenerator vanuit Tull en ‘t Waal naar Dolyna in het westen van Oekraïne. De generator werd aangesloten bij het ziekenhuis in de stad, dat wordt overspoeld door oorlogsslachtoffers uit het oosten van het land.  

door Agnes Corbeij

Het begon met het benefietconcert dat het Oekraïense koor Lysenko uit Tull en ‘t Waal in heel korte tijd organiseerde, waarmee 30.000 euro werd opgehaald. Bram Bosshardt woont in Tull en ‘t Waal is voorzitter van het koor. ,,Als koor hebben we warme banden met Dolyna. De burgemeester heeft ons altijd ondersteund en gepromoot bij optredens. Ook sponsoren we de muziekschool daar en eens in de twee of drie jaar komen drie leerlingen uit Dolyna naar Nederland.”

TOESTROOM Al snel werd duidelijk dat er behoefte was aan een generator. ,,Ze hadden een hele oude van Russische makelij. Er is veel meer nodig, zeker met de huidige toestroom van vluchtelingen en oorlogsslachtoffers.” De daad werd meteen bij het woord gevoegd door de koorleden. ,,Met het geld kochten we voor een mooie prijs een generator in Tull en ‘t Waal en we mochten belangeloos een aanhanger meenemen van iemand uit het dorp.”

Onderweg van Tull en ‘t Waal naar een ziekenhuis in Oekraïne. - Bram Bosshardt

Een bevriende diplomaat uit Bonn hoorde van de actie en belde Bram. ,,Hij wilde graag helpen. Hij heeft een stevige auto die een zware last kan trekken en hij zei dat hij dat ding naar Oekraïne wilde brengen, als ik ook mee zou gaan. Dat hebben we gedaan.” Ook Michiel van Liere, Houtenaar en ex-wethouder, sloot zich bij het drietal aan. ,,Zijn vrouw is ook bestuurslid van het Lysenko koor en hij vroeg of hij mee mocht.”

NON-STOP Met zijn drieën vertrokken de heren op zondag, om in 24 uur non-stop door te rijden naar Dolyna. ,,We wisselden elkaar na iedere 2,5 uur af met rijden.” Bij de douane aan de grens tussen Polen en Oekraïne werden de heren enthousiast onthaald. ,,De meeste mensen die erin willen staan uren te wachten, maar met onze generator werden we binnen tien minuten doorgelaten.”

Allereerst valt op dat alles vol zit. Ieder hotel, iedere woning, overal zijn vluchtelingen uit het oosten.

Het was een bijzondere ervaring om in het westen van Oekraïne te verblijven. ,,Allereerst valt op dat alles vol zit. Ieder hotel, iedere woning, overal zijn vluchtelingen uit het oosten. We hebben nog net een zolderkamer van een hotel kunnen vinden. De mensen in het westen hebben zelf al weinig en er is de constante dreiging van oorlog. Dat is een andere zaak dan onze eigen uitdagingen in de opvang van vluchtelingen.”

LUCHTALARM De hele dag door klonk geregeld het luchtalarm. ,,Toen we merkten dat iedereen gewoon doorgaat met wat hij aan het doen is, deden wij dat ook. Het is net als op de eerste maandag van de maand. We hebben geen moment angst gehad.” De mensen waren erg blij om de Nederlandse mannen te zien. ,,Veel mensen verlaten nu het land, maar dat er mensen vanuit het westen zelf iets komen brengen en niet alleen opsturen, werd erg gewaardeerd en was goed voor de moraal, vertelden ze ons. Ze voelen zich gesteund daardoor.”

Bij het ziekenhuis werd de generator ontvangen door de burgemeester, loco-burgemeester, hoofd financiën van de gemeente en de directeur van het ziekenhuis. ,,Zo gaat dat daar, dat hebben we wel vaker meegemaakt.” Ook kregen de drie heren een rondleiding door het ziekenhuis. 

SCHRIJNEND Dat leverde wel schokkende beelden op. ,,Zoveel getraumatiseerde mensen die uit de oorlog komen. En een van de verdiepingen is nu helemaal gereserveerd voor kinderen tot een jaar oud, met hun moeders. En er zijn veel te weinig luiers en maar één douche. Dat is echt heel schrijnend.”

Ook aan andere materialen is groot gebrek. ,,Maandverband, pijnstillers, maar ook materialen om een been te amputeren bij een oorlogsslachtoffer, het is te weinig of te oud. Daar ligt nu onze volgende opdracht.” Leden van het Lysenko koor hadden de auto volgegooid met dergelijke spullen. ,,Dat hebben ze echt heel goed gedaan in hele korte tijd. Maar er is nog veel meer nodig. Een paar wasmachines bijvoorbeeld en andere apparatuur.”

TERUGWEG Maar eerst moesten de heren nog aan de terugtocht denken, die niet zonder horten en stoten verliep. ,,Ieder dorp heeft roadblocks. De mannen verdedigen hun eigen dorp. Gewoon naast hun eigen werk. Met zandzakken en wapens, als je geen goed verhaal hebt waarom je daar bent, kom je er echt niet langs.”

Een van de vele roadblocks die het drietal tegenkwam in het land in oorlog. - Bram Bosshardt

Eenmaal bij de grens met Polen was een van de drie zijn paspoort kwijt. Diegene bleef achter met de auto, de andere twee bleven bij de douane. ,,We kregen eerst koffie van ze en toen we geen lift konden krijgen heeft de Poolse douanier ons zelf naar een hotel gebracht 20 kilometer verderop.”

Ze waren echt in shock, alle vluchtelingen die ik heb gezien zijn getraumatiseerd.

VLUCHTELINGEN Het paspoort werd gevonden en de drie werden herenigd. Daar pikten ze nog vier vluchtelingen op. ,,Een professor van 85 met zijn vrouw en kinderen en een alleenstaande jonge vrouw. Ze waren echt in shock, alle vluchtelingen die ik heb gezien zijn getraumatiseerd. De man kon niet lopen, hem hebben we in de auto getild.”

De vrouw bleek geen paspoort te hebben. ,,We hebben haar geholpen dat op te lossen. Dat lukte op het vliegveld. Een fotokopie was gelukkig voldoende. Daarna hebben we ze naar een hotel gebracht. Ze hebben familie in Lyon en daar vliegen ze vandaag naartoe.” De vierde vluchteling werd afgezet in Bonn. ,,Zij wilde vanaf daar naar Parijs gaan.”

LIJST In de nacht van donderdag op vrijdag kwamen Bram Bosshardt  en Michiel van Liere weer thuis in Houten en Tull en ‘t Waal. Bram is alweer druk met de volgende stap. ,,Aan de directeur van het ziekenhuis in Dolyna heb ik een lijst gevraagd met meest urgente zaken die nu nodig zijn. Die heb ik gekregen. Een aantal koorleden werken in ziekenhuizen, zij gaan kijken waar ze aan kunnen komen.”

De drie heren bij hun aankomst in Oekraïne - Bram Bosshardt

Toch gaat Bram ook weer over tot de orde van de dag. ,,Voordat de oorlog uitbrak waren we gestart met een ledenwerfactie. Door corona is het aantal koorleden flink gedaald. Door de oorlog is de aandacht daar naar toe gegaan. Maar als we als koor verder willen, hebben we zeker tien nieuwe leden nodig.” Daarvoor heeft het koor een aantal projectkoren opgericht. Geïnteresseerden kunnen zich melden bij project.lysenko@ziggo.nl