Vijfenvijftig jaar Platneuzen: ‘Geen reut maar veel leut en een driewerf alaaf’

SCHALWIJK Is het niet ‘van de zotte’ om te feesten als je vijfenvijftig jaar wordt? Nee, Niet in de traditie van vastelaovend. Elf is het leidende getal. Carnavalsvereniging De Platneuzen leeft sinds november 1968. Jawel, maar liefst vijf keer elf jaar: alle reden in Schalkwijk om gezamenlijk het alaaf aan te heffen. 

door Chris Reinders

En dat gebeurde zaterdag tijdens de feestavond in ‘residentie’ De Wiese vol overtuiging. Drie keer, na het zingen van het carnavalslied, vertelt Thea van Galen enthousiast. Zij is penningmeester, senaatslid en lid van verdienste en bouwde samen met Sjaak Kok en Ben van der Werf de expositie 55 jaar Platneuzen op. Alle drie verschijnen ze zondagmiddag in vol ornaat. Met de nodige fraaie versierselen opgespeld en evenzovele ook om de nek. Logisch, er is immers op deze laatste dag van het jubileumweekend nog zoiets als een receptie van de jarige.

MILESTONES

De felicitaties worden uitgewisseld in de sfeervolle ingerichte grote zaal van De Wiese. In de kleine leidt Ben onder fel tl-licht de ommegang langs de milestones van de carnavalsvereniging. Het opsnorren van al die zaken die de geschiedenis van De Platneuzen duiden en kleuren, was geen sinecure. ,,Een gigantische klus. We hadden van de laatste jaren veel digitaal. Maar van de beginperiode niet. En dus was het zoeken in jaarboeken en putten uit persoonlijke archieven”, verduidelijkt Ben die behalve senator ook erelid is van de Schalkwijkse ‘zottenclub’. 

MOESMAN

De expositie 55 jaar Platneuzen is ruim gevarieerd opgezet. Om de pronkstukken zoveel mogelijk voor het voetlicht te brengen, zigzagt Ben door het zaaltje. Eerst maar de programmaboekjes: die zijn verzameld op een tafel in het midden van de ruimte. Ben wijst op een viertal exemplaren daterend uit het begin van de jaren zeventig. ,,Deze omslagen zijn gemaakt door de Utrechtse surrealistische schilder en letterontwerper J.H. Moesman. Hij woonde destijds in Tull en ’t Waal en tekende de covers als wederdienst voor klusjes die bij hem thuis door Schalkwijker Gerard Kruijssen gedaan werden. Later werden de boekjes getekend door de Schalkwijkse kunstenaar Willy Kruijssen.” 

PROCLAMATIE

De ommegang vervolgt langs de vele foto’s en staatsieportretten van de prinsen ‘door de jaren’ en houdt halt bij een vitrinekast. Erin keurig gerangschikt diverse carnavalsattributen, zoals de tweede scepter die door De Platneuzen gehanteerd werd en een rits onderscheidingen die de vereniging zoal uitreikt. Opvallend zijn de vier proclamaties die aan de linkerwand van de expositieruimte zijn opgeprikt. Ook die van Ben in zijn hoedanigheid als Prins Bernard de Eerste in 1984 hangt erbij. ,,Er zijn elk jaar twee versies: één is politiek gekleurd en wordt voorgedragen tijdens de Pronkzitting. En één is voor het vermaak. Voor de feestavond. Deze hier is de vermaak-versie”, wijst hij naar de lange lap papier. Daarop de elf leuzen waar iedereen zich in Bens ‘regeerperiode’ aan diende te houden. Hij grijnst bij nummer negen. De inspiratie voor het schrijven, kreeg hij na de geboorte van zijn eerste dochter: ‘Dat het baby’tjes regent in Schalkwijk sinds ik het één keer heb voorgedaan’. Onderaan de proclamatie prijkt de lijfspreuk van De Platneuzen: ‘Geen reut ( rommel, CR ) maar veel leut, en een driewerf alaaf’. 

POFBROEK

Uiteraard besteedt Ben ook aandacht aan het somber ogende, lichtbruine carnavalstenue dat op een standaard bij de ingang hangt. Het blijkt het allereerste prinsenpak te zijn. ,,Bij de oprichting had de vereniging nog weinig geld. Dit pak is destijds voor een zeer schappelijk prijsje van een andere vereniging gekocht. Mijn vader heeft het gedragen, maar die was er niet blij mee. Hij vond het veel te warm en te zwaar. En dan die pofbroek”, gebaart hij met een quasi vertrokken gezicht naar het ‘opgeblazen’ kledingstuk. Het gewaad heeft niet lang dienst gedaan: al snel werd het vervangen door een fleuriger en ook beter draagbaar kostuum.     

NAAM

Behalve het tekenen van covers voor de programmaboekjes ontwierp Willy Kruijssen ook het logo van De Platneuzen, vertelt Ben. Dat bestaat uit een hoofd met steek en een afgestompte neus, alles in de carnavalskeuren. Rest aan het slot van de gang langs de expositie nog de vraag wie de naam van de vereniging bedacht heeft. ,,Die komt uit de eerste groep. Maar precies weet ik dat niet.” Als geboren en getogen Schalkwijker kent Ben de achtergrond ervan echter al te goed. ,,Wij zijn nieuwsgierig. Bij het minste of geringste lopen we naar het raam en drukken het hoofd en neus ertegen om te kijken wat er precies gebeurt.” 

De expositie 55 jaar Platneuzen is vanaf februari te zien in Museum Dijkmagazijn de Heul. Het carnaval in Schalkwijk begint op vrijdag 26 januari met de Pronkzitting: cvdeplatneuzen.nl