PREMIUM ARTIKEL
Lokale journalistiek uit Houten

Ruim 200 jaar politie in Houten

Historie Houten Toen
Foto: Het Utrechts Archief collectienummer 10631
16 sep 2020, 07:30
De veldwachter op de Brink van Houten rond 1913.
De veldwachter op de Brink van Houten rond 1913.

Wanneer we nu 112 bellen, staat er binnen de kortste tijd politie voor de deur. En ook voor andere zaken is de politie altijd bereikbaar. Maar hoe ging dat in vroegere tijden? Wie voerde toen de politietaken uit en welke problemen waren er?

Eeuwen geleden waren de inwoners van de dorpen Houten, Schalkwijk. ’t Goy en Tull en ’t Waal vooral op zichzelf aangewezen. Zeker op de afgelegen boerderijen was dit het geval. De overlast kwam doorgaans van buitenaf, zoals van landlopers en vluchtelingen. Weerbare mannen verzamelden zich en hielpen de schout mee met de arrestatie. Raakte een verdachte gewond of erger stierf deze bij zijn aanhouding, dan gingen de mannen vrijuit. ’s Nachts was het ook niet altijd pluis en aan het eind van de 18e eeuw was er daarom in Schalkwijk een nachtwacht. Bij onraad werd de kerkklok geluid. De dievengilde wist dit en saboteerde nog wel eens het slot van de toren, voordat ze haar slag zou slaan.

DE VELDWACHTER Na vele roerige jaren wordt in 1810 ons land ingelijfd bij Frankrijk. Keizer Napoleon voert een jaar later een politieorganisatie in. Naast de al bestaande gendarmerie die vooral in de stad is te vinden, verschijnen op het platteland bos- en veldwachters. Ze zijn onbewapend, bestaan vaak uit oud-soldaten en hebben geen hoog aanzien.

In 1812 treedt de eerste veldwachter H. van Wifferen in dienst bij de net opgerichte gemeente Houten. Hij is actief met opsporing van stroperij of andere lichte overtredingen. De veldwachter wordt slecht betaald en heeft soms neventaken als bode of opzichter. In de armenhuisjes die rond 1830 buiten het dorp langs de Loerikseweg in Houten staan, woont veldwachter Antonij de Wit met zijn gezin.

Een groot deel van de Nederlandse veldwachters kan in die jaren niet lezen of schrijven.

Een groot deel van de Nederlandse veldwachters kan in die jaren niet lezen of schrijven. Halverwege de 19e eeuw wordt de rijksveldwacht ingevoerd. Deze is actief in de buitengebieden. Dit nieuwe korps bestaat onder andere uit de boswachters. Die d..

Deel dit artikel via: