Henk Struikmans: ,,Kennis kun je opzoeken, het gaat om de omgang met elkaar”
20 mei 2023 om 16:34 Mensen ZaterdagportretHOUTEN Henk Stuikmans vocht tegen de komst van een flatgebouw in zijn achtertuin. Als radiotherapeut deed hij onderzoek naar de beste behandeling bij borstkanker. Hij had altijd de mens op het oog, maar ondervond ook teleurstellingen. Een onderzoek waardoor hij zich professor mag noemen, vond bijvoorbeeld geen gevolg. Hoe ging hij daarmee om en wat hielp hem om door te gaan?
door Irene van Valen
,,Ik ben 71 jaar en geboren in Drachten”, vertelt Henk. ,,Het was een zware tijd zo vlak na de oorlog. Mijn vader kreeg kanker en overleed 70 jaar geleden. Hij was 28. Mijn moeder leefde van een weduwenuitkering. Ze hertrouwde niet, want voor haar was er maar één man. Na haar overlijden in 2009 besefte ik dat ik nog veel wilde vragen. Ik besloot mijn eigen verhaal te schrijven.” Met die duik in zijn verleden, ontdekte Henk dat de naam Struikmans vanaf 1700 veel voorkwam in zijn geboortestreek en dat zijn moeders naam Blom veel voorkwam in de regio onder Dokkum. ,,Met de komst van auto’s en vliegtuigen trokken mensen verder weg. Dat vraagt om een andere inzet bij het onderhouden van relaties”, stelt Henk. Hij trouwde met Irene en werd vader van drie kinderen die nu in en rond Houten wonen.
Wat ik wilde worden wist ik nog niet, daarom koos ik voor de studie geneeskunde.
OPLEIDING
Na de basisschool ging Henk naar de Christelijke Hogereburgerschool. ,,Wiskunde, scheikunde en natuurkunde waren mijn favoriete vakken. Wat ik wilde worden wist ik nog niet, daarom koos ik voor de studie geneeskunde in Groningen. Daar kon ik veel kanten mee op. Ik koos vervolgens voor de opleiding tot huisarts en wilde graag op het platteland werken. De overname van een plattelandspraktijk bleek lastig te zijn. Omdat personeel duur was, werkte de partner altijd mee als assistent; ik had geen partner. Uiteindelijke koos ik voor radiotherapie in Leiden. Het is een technisch vak dat zich blijft ontwikkelen. Ik specialiseerde me op het gebied van bestraling bij borstkanker.”
ONDERZOEKER
Henk maakte als radiotherapeut en onderzoeker naam. Hij vertelt: ,,Toen ik in 1979 met de opleiding radiotherapie startte, bestond de borstsparende behandeling nog niet. Die ontwikkelde zich mede door radiotherapie tot een behandeling met het behoud van de borst en een veilige kans op overleving. We participeerden toen in Utrecht in een grote Europese studie waarbij we onderzochten wat het effect was van een lokale boost van bestraling op de plek van de inmiddels verwijderde borstkanker, na de gebruikelijke bestraling van de gehele borst.” Later werd vanuit Den Haag een methode ontwikkeld om het hart tijdens de bestralingen beter te kunnen sparen. Dat was een uniek onderzoek in het ziekenhuis van Den Haag. Ik hield van klinische onderzoeken.”
FRUSTRATIES
Henk kende ook frustraties. Door bezuinigingen zijn veel medisch specialisten werkloos. ,,Dat vind ik niet te verkroppen”, zegt Henk. ,,Het gaat om de zorg voor mensen, toch? Deze medisch specialisten studeerden twaalf tot achttien jaar om vervolgens niet te kunnen werken. Daarbij komt het besef dat hun ’papiertje‘ maar vijf jaar geldig is.” Al is Henk met pensioen, hij had best langer willen werken als opleider of onderzoeker. Hij wilde werk maken van het samenbrengen van alle betrokkenen rondom de behandelingen van patiënten. Hierdoor zou men beter en gemotiveerder samenwerken. Zelf leerde hij dat kennis niet alles is. ,,Kennis kun je tegenwoordig opzoeken. Het gaat meer om de omgang met elkaar. Ik vond een plek in Den Haag en Leiden omdat het klikte met de stafleden. Met de een klikte het door het schaken als gedeelde hobby en met een ander klikte het omdat we beiden in Friesland hebben gewoond. Het elkaar herkennen, maakt dat je beter in de groep past, wat helpt in de zorg om mensen.”
Gelukkig ben ik iemand die vooral kijkt naar wat wel bereikt is.
VERHUIZING
In 1983 kreeg Henk werk in Utrecht. Door de toenmalige woningnood kostte het hem en zijn gezin ongeveer vier jaar om hun nieuwbouwhuis in Houten te vinden. ,,We wonen nog altijd met veel plezier in dat huis en naast buren en tevens vrienden die ook de eerste bewoners zijn. Ik werkte tot 2003 in het AZU/UMCU, waarna ik een baan aangeboden kreeg in Den Haag en Leiden. Ik reisde dagelijks met de trein en een vouwfiets heen en weer”, lacht Henk.
PROFESSOR
Henk promoveerde in 1997 en kreeg in 2005 de titel professor. ,,De opdracht was de regionale samenwerking van de radiotherapie centra te realiseren. Ik onderzocht de mogelijkheid om een organisatorisch dak te vormen waar de centra uit de randstad hun kennis, apparatuur en personeel zouden bundelen om de best mogelijk radiotherapie te kunnen bieden. Ik geloofde erin dat patiënten bereid waren daar verder voor te reizen. Hoe veelbelovend het ook was, alle jaren werk en geld ten spijt, het plan strandde. Maar gelukkig ben ik iemand die vooral kijkt naar wat wel bereikt is”, stelt Henk.
ERKENNING
Op 3 november 2016 zag Henk tijdens zijn afscheidsspeech wat onrust bij de deur. Voormalig burgemeester De Jong van Houten binnenkomen. Hij kwam Henk decoreren als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. ,,Blijkbaar waardeerde men mijn werk op landelijk en Europees niveau. Kennelijk deed ik meer dan waar ik voor betaald kreeg. Ik was bijvoorbeeld (mede)voorzitter bij het opstellen van landelijke behandelrichtlijnen van borstkanker en voorzitter van de wetenschapscommissie en de accreditatiecommissie van de Nederlandse Vereniging voor Radiotherapie en Oncologie. In alles ging het mij altijd primair om de mens”, zegt Henk. Hierin deed hij mogelijk zijn gezin soms te kort, al stond hij vaak aan de lijn bij de sportactiviteiten van zijn kinderen en is hij Irene heel dankbaar voor haar steun en haar heerlijke kookkunsten.
Ik wil boven alles geloven in de goedheid en eerlijkheid van ons allemaal, dan te leven vanuit wantrouwen.
HOBBY
Vanaf zijn achttiende was Henk altijd lid van de plaatselijke schaakclub. In Houten zelfs een aantal jaren voorzitter van Schaakclub Houten. Voor het 40-jarig bestaan van de schaakclub bedachten Henk en Jan van der Werf, die ook in Drachten heeft gewoond, een plan om het schaken onder de aandacht te brengen van Houtenaren: het plaatsen van een openlucht schaakbord op het plein in het Oude Dorp. De schaakstukken hiervan liggen in een kist op het plein. Henk vertelt: ,,Het beheer van de sleutel van die kist is een punt van zorg. Ik ben op zoek naar hulptroepen die het slot in de ochtend openen en in de avond sluiten, zodat mensen overdag kunnen schaken. Soms worden er stukken gestolen, daarom zijn reservestukken nodig. Maar ik wil boven alles geloven in de goedheid en eerlijkheid van ons allemaal, dan te leven vanuit wantrouwen.” De Schaakclub denkt na over het plaatsen van een QR-code met meer informatie over het schaakspel en overweegt het aanmaken van een WhatsAppgroep om gemakkelijk afspraken te kunnen maken.
ZORGEN
In 2019 bestond Schaakclub Houten 40 jaar. De club telt al jaren veel kinderen die op dinsdagavond samenkomen in de Johannes Bogermanschool. Op maandagavond komen ongeveer 20 senior clubleden samen in de Opstandingskerk. Jarenlang kwamen zij samen in restaurant ’de Engel’, maar de huurbijdrage werd te hoog. ,,Ik blijf de sfeer van daar missen. Na een avond spelen trokken we met elkaar op naar de bar. Dat is nu weg”, vertelt Henk. In zijn ogen verdient de jeugdschaak meer aandacht. De senioren hebben door hun leeftijd vaak de puf niet meer om de jongeren te begeleiden. Bovendien is online spelen een gemakkelijke manier om de deur niet meer uit te hoeven. Van de kinderen die nu betrokken zijn bij het jeugdschaak hoopt de club dat ze blijven, maar door studie en werk kan dat zo veranderen.
(tekst loopt door onder de foto)
Henk Struikmans in zijn tuin aan de rondwegwal - Irene van Valen
FLAT
Waar Henk zich ook in vastbeet was het afwenden van plannen tot het bouwen van een flatgebouw van drie tot vijf verdiepingen hoog. Met ook zijn tuin aan de rondwegwal zat de schrik er goed in toen hij lucht kreeg van een document waarin beschreven werd dat de wal zou verdwijnen en de rondweg versmald om ruimte te maken voor dit enorme flatgebouw. Het zou bijna reiken van de ingang van wijk de Borchen tot aan de ingang van wijk de Gaardes. ,,Hiermee stond ons woongenot op het spel, maar ook een flink stuk biodiversiteit dreigde te verdwijnen. Op de wal staat veel groen en leven veel vogels en vlinders. We nodigden alle fracties van de plaatselijke gemeenteraad uit in onze tuinen en op de rondwegwal en er werd een referendum georganiseerd. De uitslag daarvan is bekend.” Het idee van een enorm flatgebouw werd verleden tijd; de voldoening hierover leeft voort bij alle betrokkenen. Henk geniet nog na in zijn mooie achtertuin.
In de tweewekelijkse rubriek ‘het Zaterdagportret’ zetten we een bekende en/of betrokken inwoner van de gemeente Houten in de aandacht. We leren ze beter kennen door een openhartig interview over motivatie, heden en verleden. Op www.houtensnIeuws.nl leest u de eerder gepubliceerde Zaterdagportretten.