De boer op: Koelen en sorteren van fruit gaat de hele winter door
18 januari 2022 om 09:00 Overig‘T GOY/WIJK BIJ DUURSTEDE Ton van den Brink woont in Wijk bij Duurstede, waar hij geboren en getogen is. Samen met zijn vrouw Ineke en zoon Peter is hij eigenaar van Van den Brink BV koeling, sortering en fruitteelt, dat in ‘t Goy staat. In de fruitteelt is het nu rustig, maar het koelen en sorteren gaat de hele winter door. In januari komt onder meer de bijzondere rode peer ‘Early Desire’ over de sorteermachine.
Zijn vader adviseerde Ton om naar de Hogere Agrarische School te gaan, maar Ton wilde gewoon aan het werk op het prille fruitteeltbedrijf van zijn vader. Dat deed hij, maar na een aantal jaar besloot hij toch een groter deel van de keten op te pakken. ,,De fruitteelt is heel kwetsbaar. Eén hagelbui kan je hele oogst vernielen. Als fruitteler werkte je toen ook veel alleen en ik wilde meer contacten opdoen.”
De boer op… in januari
Zaaien, oogsten, melken, scheren; we weten ongeveer wat de boer allemaal doet op zijn bedrijf. Maar achter de staldeuren gebeurt er nog veel meer bij de agrariër in de Kromme Rijnstreek. In deze nieuwe serie ‘De boer op…’ gaan we iedere veertien dagen op bezoek bij een van hen om te vragen wat zij deze maand allemaal doen. De aftrap doen we bij Ton van den Brink in ‘t Goy. Hij is fruitteler en heeft samen met zijn vrouw Ineke en zoon Peter zijn eigen koelhuis en sorteermachine.
SORTEREN Daarom besloot Ton ook in de sortering te gaan. Eerst huurde hij een machine in Wijk bij Duurstede, later in Werkhoven. Toen het bedrijf in ‘t Goy aan de Tuurdijk in 2011 te koop kwam, besloten Ton en Ineke ervoor te gaan. ,,Het bouwen van een duurzaam gebouwd koelhuis is voor een enkele fruitteler niet te doen. Dat is echt een flinke investering en daarvoor heb je schaalvergroting nodig.”
Early Desire, de rode peer, gaat in januari door de sorteermachine. - Ton van den Brink
Bij het optimaal koelen van fruit komt meer kijken dan het fruit de koelcel inrijden. ,,Alles wordt verfijnd afgesteld. Zuurstofgehalte, percentage CO2, temperatuur, ventilatie en luchtvochtigheid.” Ton weet van ieder merk appels of peren wat de beste omstandigheden zijn. ,,Ik wil dat het fruit het jaarrond na koeling hetzelfde oogt en dezelfde bite heeft als toen het de koeling in ging. Dat is een mooie uitdaging.”
KOELEN Het fruit dat in het koelhuis opgeslagen ligt komt grotendeels uit de regio. ,,Tien procent is van onszelf. Doordat ik zelf ook fruit teel, spreek ik de taal van de teler. Ik weet wat er speelt.” Vanuit het koelhuis gaat het fruit naar een handelsmaatschappij, die zorgt dat het in de supermarkt komt te liggen. Niet alleen in Nederland, maar over de hele wereld. In de zomer ligt er ook fruit uit het buitenland in de koelcellen van Van den Brink. ,,Daar zitten ook onder meer sinaasappelen en druiven tussen.”
Het sorteren gebeurt met een machine en door mensen. ,,De machine spoelt het fruit schoon en sorteert op grootte, kleur en kwaliteit. De mensen halen de rotte peren en appels eruit en monitoren het hele proces.” Bij Van den Brink werken elf mensen in vaste dienst. Voor het sorteerbedrijf zoekt Ton nog een assistent teamleider.
EEN PAAR FAMILIES Het meeste sorteerwerk wordt gedaan door ongeveer twintig mensen, meest Polen. ,,We werken niet met een uitzendbureau. Al in Wijk bij Duurstede hadden wij een aantal Polen in dienst. We hebben contact met een aantal families die steeds terugkomen. Voor hen hebben we nette appartementen op de bovenste verdieping, waar ze negen maanden per jaar wonen. We kennen elkaar goed, dat werkt heel prettig.”
Het hele dak ligt vol met honderden zonnepanelen - Agnes Corbeij
Bij de verbouwing van het pand legde Ton de nadruk op duurzaamheid. Koelen gebeurt met het natuurlijk koudemiddel ammoniak en de installatie is van RVS gemaakt. Het dak ligt vol zonnepanelen en de warmte die vrijkomt bij het koelen van fruit wordt gebruikt om de appartementen, kantoren en het douchewater van de medewerkers te verwarmen.
LANGE TERMIJN De hele verbouwing die begon in 2018 en volgend jaar afgerond wordt, vereist een flinke investering, maar Ton kijkt naar de lange termijn. Met enige trots zegt hij: ,,Onze zoon Peter is wel naar de Hogere Agrarische School gegaan en studeert dit jaar af op bedrijfskunde. Daarna wil hij graag met het bedrijf verder.”
De rode peer ‘Early Desire’ komt in december en januari over de sorteermachine. - Van den Brink Fruit
Iedere periode kent zijn eigen handelingen. In december en januari komt bijvoorbeeld de Early Desire over de sorteerband. ,,Dat is een rode peer, die heel populair is in Duitsland. Vooral rond de feestdagen en in januari is hij in trek. Hij is heel lekker en onderscheidt zich doordat er meer vraag is dan aanbod. In de Nederlandse supermarkten wordt hij helaas nog niet verkocht.”
LIEFDE VOOR HET PRODUCT Ton is zowel fruitteler als manager. ,,Tussen die twee kan ik niet kiezen. Ik ben van huis uit fruitteler, maar vind het ook heerlijk om heel precies te bedenken hoe we het fruit op zo hoog mogelijke kwaliteit houden.” Boven alles heeft Ton liefde voor het product.
De tientallen koelcellen zijn hermetisch afgesloten om verlies van energie zoveel mogelijk te beperken. - Agnes Corbeij
