Zaterdagportret Ghazwan Yaghi: ,,Integreren duurt lang. Zet door.”

20 november 2021 om 09:26 Mensen Zaterdagportret

HOUTEN De ene kant van zijn huiskamer ademt de sfeer van Syrië. Aan de andere kant sieren afbeeldingen van Hollandse molens de muur. Het toont de twee werelden waarin Ghazwan Yaghi leeft. Hij is wetenschapper en archeoloog. Wij maakten eerder bekend dat hij genomineerd was voor een Award bij Stichting voor Vluchteling-Studenten (UAF). Hij won deze helaas niet, maar is toch bovenal heel trots. Ghazwan neemt ons mee in zijn ervaringen rondom integratie en hoe hulp in zijn ogen de basis is voor een hoopvolle toekomst. 

Dat Ghazwan een nominatie kreeg voor een beurs bij Stichting voor Vluchteling-Studenten (UAF) ervoer hij als bewijs dat hij op de goede weg zit. Het laat zien dat mensen in hem geloven en hem aanmoedigen. Hij kreeg eerder drie beurzen omdat mensen hem en zijn werk waardeerden. Deze liepen via de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), de Leidsche Universiteit en Netherlands Institute for Advanced Study. ,,Dat ik bij UAF met zes anderen genomineerd werd als uitblinker van het jaar, zie ik als bewijs van een goede integratie. We werden geselecteerd uit 4000 mensen. Dat maakt mij trots. Ik won de Award niet, maar werd wel gezien. Te horen dat mensen vinden dat ik mijn best doe, dat mijn inzet gezien wordt en gerespecteerd wordt, dat is mijn prijs. Nu heb ik naast twee boeken, drie beurzen en vele artikelen een nominatie op mijn naam staan. Ik ben daar trots op. Het bemoedigt me door te gaan met mijn integratie.”

Te horen dat mensen vinden dat ik mijn best doe, dat mijn inzet gezien wordt en gerespecteerd wordt, dat is mijn prijs

CULTUREN Ghazwan is 50 jaar oud en geboren in Syrië. Hij studeerde en werkte daar en ontmoette er zijn vrouw. Zij zijn ruim 25 jaar getrouwd en kregen twee zoons. Ghazwans moeder en verschillende vrienden wonen in Syrië. Zelf woont hij sinds 2015 in Nederland. ,,Twee landen, twee culturen, twee talen”, zegt hij. ,,Ik respecteer beide: mijn thuisland met haar rijke cultuur en Nederland als land waar ik nu woon.” Wat betreft Houten is hij op zijn plek. Hij vindt de inwoners bijzonder vriendelijk. ,,Met 40 nationaliteiten is Houten een diverse gemeenschap en een mooie plek voor jonge kinderen. Mijn zoons van 23 en 20 voelen zich echter meer thuis in de stad waar zij studeren. Zij vinden daar gemakkelijker werk en hebben daar meer sociale contacten.

VLUCHTEN Ghazwan koos bewust voor Nederland toen hij Syrië ontvluchtte. Hij ontmoette in 2006 voor het eerst Nederlanders. Hij werkte als expert voor het Dutch Acadamic Institute in Damascus en genoot van die ontmoetingen. Omdat de oorlog in Syrië maar voortduurde en de situatie te gevaarlijk werd, vluchtte hij naar Nederland. ,,Ik geloofde dat het hier goed zou komen met ons. Vier maanden later kwamen mijn vrouw en kinderen. Ik nam direct de verantwoordelijkheid op me om te doen wat nodig was om goed te integreren. Daarvoor is het belangrijkste om de taal te leren en te ontdekken hoe de samenleving werkt. Daarna volgt het delen van ervaringen en kennis.”

Het verschil tussen ergens wonen voor je studie en werk of omdat je er een nieuw bestaan opbouwt ligt in integratie

TAAL Als wetenschapper en archeoloog bezocht Ghazwan verschillende landen in Azië, Afrika en Europa. ,,Een mens leert veel van reizen. Het verschil tussen ergens wonen voor je studie en werk of omdat je er een nieuw bestaan opbouwt ligt in integratie. Dan moet je de taal leren als onderdeel van die cultuur. Ik ken nu veel Nederlandse woorden en men kan mij verstaan. Dat is echter niet genoeg. Uitspraken en gezegden die voor jullie zo gewoon zijn, begrijp ik niet. Dat is de cultuur achter de taal.” Wat Ghazwan opvalt in het Nederlands, is dat de taal in boeken anders is dan de taal op straat. Waar hij uit de boeken leerde te zeggen: ,,Aangenaam kennis te maken”, herstelde een ander hem met: ,,Leuk kennis met je te maken.” Ghazwan weet dat zijn zinsopbouw niet altijd klopt en is nog niet tevreden over zijn kennis van de taal. ,,Het moet uit mijn hart komen, maar dat leer je niet in vijf jaar.”

PROCES Het volledige proces van integratie duurt volgens Ghazwan vele jaren langer. ,,Ik moet blijven leren en flexibel zijn om het systeem van een land te kennen. Denk aan het vinden van informatie over de politiek, wat te doen bij geboorte, hoe verloopt een ziekenhuisbezoek, hoe maak je contact met je buren en welke normen en waarden heeft de samenleving? Waar een autochtoon dat gaandeweg leert, moet een nieuwkomer dat allemaal ontdekken.” Hierbij ervoer Ghazwan veel hulp van van Houten&co en Stichting Vluchtenwerk. Met name coördinator Marion Groenewegen en maatschappelijk begeleider Luus Oostrom waren belangrijk voor hem. Hij zat binnen een week op school voor taallessen en leerde van hen over de maatschappij. Het Nederlands en Arabisch hebben volgens Ghazwan niets gemeen, dat maakt het extra moeilijk. ,,Ik zei tegen mijn vrouw: ‘We hebben gestudeerd, dit kunnen we.’ We deden het samen.”

SYSTEEM Ghazwan vertelt dat het Nederlands integratiesysteem twee delen kent. In het eerste deel wordt voorzien in de basisbehoeften. Dat omvat onder andere huisvesting, het leren van de taal, kinderen inschrijven op scholen en hulp van DUO. ,,Dat proces is fantastisch. Het volgende deel volgt na het behalen van de inburgeringsdiploma en gaat om het vinden van werk. Het matchen met een bedrijf blijkt erg moeilijk, want de achternaam is een probleem. Men kijkt niet naar ervaring.” Ghazwan kreeg kansen door de NWO en UAF. Zij fungeerden als een soort tussenpersoon tussen hem en een werkgever. Doordat zij hem leerden kennen, met hem optrokken en zijn kennis ontdekten, bemiddelden zij voor werk bij de Leidsche Universiteit en het Netherlands Institute for Advanced Study waar hij nu werkt. ,,Het was een zwaar proces, maar ik had geluk. Dat geluk gun ik andere nieuwkomers. Gemeenten moeten daarbij helpen. Laat nieuwkomers een uitkering houden, want dat is nodig om verder te integreren. Als ze vervolgens met hulp werk vinden is dat alleen maar winst. Ik ken verschillende mensen die willen werken, maar het lukt hen niet. Dat houdt hen afhankelijk. Ze komen hun huis niet uit, kijken Arabische televisieprogramma’s en verleren de taal.” De coronacrisis versterkt dit gegeven. Het is in Ghazwans ogen een gevaarlijke situatie, want het geeft geen hoop op de toekomst.

STICHTING In 2016 zette Ghazwan Stichting Arabisch Nederlands Cultuurhuis op wat zijn integratie goed deed door de vele contacten die hij opdeed en door het ontplooien van activiteiten. Een van de mooiste activiteiten was die waarin hij een presentatie hield over Syrië voor en tijdens de oorlog. Het werd druk bezocht. Bezoekers reageerden verrast, want zij wisten niet hoe mooi Syrië was en dat het met 10.000 bezienswaardigheden de oudste beschaving van de wereld is. De pijn van beschadigde monumenten werd gevoeld, de interesse was groot. Een andere onvergetelijke activiteit was Buren ontmoeten Culturen in 2019 in de aula van College de Heemlanden. Meer dan 350 mensen genoten van samenzijn en dansten samen. Zij leerden en genoten van elkaar. Het begrijpen van elkaars cultuur maakt de toekomst veelbelovender.

We delen de wereld en zitten in dezelfde situatie

GELIJKEN Cultuur gaat niet over kleur, taal of gebruiken. Het gaat om de ontmoeting en elkaars verschillen kennen, zo vindt Ghazwan. ,,Je hoeft niet overal achter te staan, maar acceptatie is goed. We leven in een wereld waar een kleine virus uit China zelfs Houten treft. We delen de wereld en zitten in dezelfde situatie. We zijn allemaal gewoon mens, ik als Syriër, jullie als Nederlanders. Corona leert ons dat het niet uit maakt. Onze gewoonten veranderden. Het gaat om respect en daar is iedereen verantwoordelijk voor. Door elkaar te zien en hand in hand te staan, kunnen we de maatschappij mooi maken en verrijken. Door samen te werken aan de toekomst, durven we geloven dat het beter wordt. Hier zie ik een rol voor mij. Ik wil mensen samen brengen.

Irene van Valen