Gijs van Kuik ontvangt de Gouden K
30 november 2020 om 15:06HOUTEN Vrijdag 27 november ontving Gijs van Kuik de Gouden K uit handen van wethouder Overweg. Een interview met Kuik.
Allereerst, gefeliciteerd met het krijgen van de Gouden K. Wat is de Gouden K? ,,De Gouden K is een eerbetoon aan degene die zich op uitzonderlijk positieve wijze heeft ingezet voor beeldende kunst en/of beeldend kunstenaars. Wethouders met Kunst en Cultuur in hun portefeuilles kunnen elk jaar inwoners van hun gemeenten voordragen voor toekenning van een Gouden K. Jaarlijks worden maximaal tien Gouden K’s toegekend. Jan Overweg, wethouder van Cultuur in Houten, heeft mij voorgedragen naar aanleiding van mijn kunstkaarten met daarop de ongeveer 78 kunstwerken die in de openbare ruimte staan in Houten, ’t Goy, Tull en ’t Waal en Schalkwijk. Een hele eer dus.”
Hoe is het begonnen? ,,De kunstkaarten zijn drie kaarten waarop kunst, veelal beelden, in de publieke ruimte, zogenaamde buitenkunst is vermeld. Deze zijn te vinden op de website van Kunst om de Hoek waar ik lid van ben.
Ik ben lid van Probus, dat is een organisatie van (nagenoeg) gepensioneerden in Houten. Ger Kroes is er ook lid van. Ger Kroes is een echte kunstliefhebber en hij heeft de kar in eerste instantie getrokken. Daar kwam ik bij. We zochten contact met de gemeente. We vroegen ons af welke buitenkunst Houten rijk is, en dat bleek best wel veel te zijn. We hebben toen een rondgang gemaakt en dat vonden we zo leuk dat we vonden dat dit in kaart gebracht moest worden. Met een clubje zijn we gestart en ik heb gevraagd of dit onder de vlag van Kunst om de Hoek kon. Toen zijn we met een aantal mensen van Kunst om de Hoek aan de slag gegaan om de 78 kunstwerken in kaart brengen. We zijn de archieven in gedoken om meer te weten over de kunstwerken en door wie ze gemaakt zijn. Dat viel niet mee. Van een aantal kunstwerken is de maker niet bekend. Misschien dat we er ooit nog achter komen. Ook om ze te vinden viel niet mee, want ze staan soms op plaatsen die aan het oog worden onttrokken door struikgewas en bomen. We hebben foto's opgezocht in de archieven en gekeken hoe het er nu bij staat. We hebben met een aantal fotografen van Kunst om de Hoek de objecten gefotografeerd en van informatie voorzien voor zover dat te vinden was. We kwamen toen voor vele verrassingen te staan.”
Scan de QR-code en lees gratis het hele interview.
Hoe is het gesteld met de buitenkunstwerken in Houten? ,,Sommige kunstwerken waren lastig te vinden omdat ze op plaatsen stonden waar ze aan het oog onttrokken werden door bomen en overwoekerend struikgewas. Een aantal zijn ronduit smerig en er zijn ook beelden verdwenen en gestolen in de loop der jaren, of vernield. Bijvoorbeeld een aantal bronzen beelden zijn geroofd om hun brons. Bij de vrouw op de hurken aan de Hoogdijk, gemaakt door Marijn te Kolsté heeft men geprobeerd de vrouw bij de enkels weg te zagen, maar dat is niet gelukt. Ze konden er niet goed bij. Daardoor is hij wel erg beschadigd. Bij de Danseres bij het plantsoen bij Molenaarserf stond naast de danseres ook een granieten plaat met een danser, die is verdwenen. Ook waren een aantal kunstwerken dusdanig smerig dat ze slecht te herkennen waren.
Tot onze verrassing vonden we een kleine 80 buitenkunstwerken in Houten, het meeste is door de gemeente aangekocht of via particulieren of bedrijven. Het allerlaatste wat we ontdekt was de Zeemeermin en die is meegekomen met een fusie van een aantal scholen die in de Heemlanden zijn opgegaan. Er staan meer beelden in de Heemlanden, maar wij hebben ons alleen gericht op de buitenkunst. De Zeemeermin was eerst overwoekerd door struikgewas, maar het staat nu op het plein, dat helaas niet van de weg af is te zien. Je moet er echt om het gebouw heen lopen om hem op het plein te zien. Ook de QR-code met het gezicht van Chriet Titulaer was zo smerig dat niemand het opmerkte. Pas toen ik het schoonmaakte, kwam er iemand bij kijken wat ik aan het fotograferen was en die verbaasde zich erover want hij had die tegel op de grond nooit opgemerkt. En zo vonden we meer leuke verhalen die aan een kunstwerk vastzitten, maar waarover we te weinig weten. Men zei tegen ons waarom we het Zeehondje op Castellum niet meegenomen hadden. En ja het was een schattig zeehondje, maar niemand kon zeggen hoe hij er was gekomen. Ineens was het er. Later bleek bij de voorzitter van de winkeliers dat het er gewoon was neergezet als een speeltoestel voor kinderen. Dus in de eerste versie van de Kunstkaart was het zeehondje wel vermeld maar in de volgende versie dus niet, want het was niet als kunstwerk bedoeld.
Wat veel mensen niet weten dat we beelden in ons gebied hebben van kunstenaars die ook nationaal en internationaal bekend en beroemd zijn en waarvan kunstwerken in Centre Pompidou en in het Kröller Müllermuseum zich bevinden.”
Waarom weten we daar zo weinig van? ,,Er was een tijdelijke ambtenaar bij de gemeente die zich hiermee bezig hield. Er is toen een kunst- en cultuurnota gemaakt, die nu inmiddels is aangenomen na een tijd vertraging. Maar veel bronzen beelden van Marijn te Kolsté zijn gejat of beschadigd. Een aantal worden gerestaureerd gelukkig. Maar het terugplaatsen verloopt helaas erg moeizaam.Ook door overwoekering door planten en struikgewas en verwering zijn kunstwerken slecht meer te herkennen. Daar kan de gemeente een goede slag mee maken om dit op te pakken, beelden te herstellen en in voor het onderhoud van deze kunstwerken te voorzien. Door dat er zoveel beelden gestolen zijn, is er veel struikgewas omheen geplaatst, dus dat is een lastige afweging. Ik hoop op een langdurig onderhoudsplan. Mensen of bedrijven zouden de bevoegdheid kunnen krijgen om een beeld te adopteren en te onderhouden, maar bij een kunstwerk heeft een mevrouw over een kunstwerk ontfermd, totdat het eruit gehaald werd door balorige gasten, Ze belde de politie, maar dit was niet hun prioriteit. Dus dat liep ook niet.”
Wat wil je bereiken met deze kaarten? ,,Mijn persoonlijke drive was een ergernis dat niemand ze kon vinden. Nu kunnen mensen er mee bekend worden waar ze te vinden zijn en er meer informatie over lezen. Ger Kroes, waar ik het eerder over had, wil met deze kaarten wandelingen door Houten maken om deze kunstwerken aan de belangstellenden te laten zien en erover te vertellen. De bedoeling is om ze om te toveren tot handzame kaarten met coördinaten en gps codes, zodat mensen en ook kinderen er meer over te komen te weten.
Je zou er een speurtocht van kunnen maken voor kinderen. Zoek de dieren, er zijn veel beelden van dieren.
We blijven in overleg met de gemeente hoe we deze kaarten verder in de publiciteit kunnen brengen. Desnoods nemen wij dat als Kunst om de Hoek op ons, want dit is te mooi om te laten liggen. Ook voor de VVV zou het interessant kunnen zijn.”
De kunstkaarten zijn te vinden op de website van Kunst om de Hoek, www.kodh.nl , onder kopje Kunst in Houten. Bij elk kunstwerk is een foto geplaatst, gemaakt door de fotografen van Kunst om de Hoek, en meer informatie over de geschiedenis en de maker van het kunstwerk.
door Wietske Otter
