Nieuwe onderwijsvorm voor 10-14 jarigen in Houten

HOUTEN Marja In der Maur (53) is aangesteld als kwartiermaker om de mogelijkheid te onderzoeken van een onderwijsvorm voor 10-14 jarigen in Houten. Besturen van College de Heemlanden, Houtens en KS Fectio gaven de opdracht voor dit onderzoek. Bij voldoende aanmeldingen gaat deze nieuwe vorm van onderwijs in het schooljaar 2020-2021 van start.

Annette Stolk – de Vries

BEHOEFTE Tot augustus 2019 heeft Marja elf jaar lang gewerkt in Houten als directeur van basisschool Aventurijn. ,,Een wereldbaan, ik dacht mooier wordt het niet. Totdat de functie van kwartiermaker onderwijs 10-14 voorbij kwam." De behoefte om onderzoek te doen naar een nieuwe onderwijsvorm ontstond vanuit de wens te kijken op welke wijze het onderwijs in Houten versterkt zou kunnen worden. Als kwartiermaker werkt Marja samen met een projectteam waarin mensen zitten uit het Primaire Onderwijs (PO) en het Voorgezet Onderwijs (VO). Zowel leidinggevenden als docenten.

ONTWIKKELEN,,Het allerbelangrijkste vind ik dat we kijken naar een onderwijsvorm die leerlingen volgt en niet andersom", legt Marja uit. De knip tussen PO en VO is in Nederland ontstaan vanuit het kinderwetje van Van Houten uit 1874 en de daaruit voortvloeiende leerplichtwet. In de meeste landen om ons heen is dit nooit zo geweest. Daar hoeven kinderen nog niet voor vervolgonderwijs te kiezen als ze 12 jaar zijn. ,,Het streven van de nieuwe onderwijsvorm 10-14 is om een doorlopende ontwikkelmogelijkheid te creëren, in een tempo dat past bij de leerling. Waarbij aangemerkt kan worden dat dit niet voor ieder kind geschikt is, maar bedoeld is voor een groep kinderen dat hier behoefte aan heeft.

Er zal gewerkt worden vanuit stamgroepen met elk een vaste begeleider. De dag zal met deze coach gestart en afgesloten worden. De coach kijkt samen met de leerling wat er die dag gedaan moet worden, wat de leerling daarvoor nodig heeft."

KENMERKEN Naast de doorlopende leerlijn en de vaste coach zijn er nog meer kenmerken van het onderwijs voor 10-14 jarigen. Zo zal er veel aandacht zijn voor executieve functies. Hiermee wordt bedoeld zaken die je als persoon vormen. Denk hierbij aan het leren plannen, prioriteiten stellen, emoties kunnen reguleren, impulsbeheersing etc. Het streven is om het onderwijs betekenisvol aan te bieden. Geen losse vakken, maar vakken zoals bijvoorbeeld geschiedenis en aardrijkskunde samen brengen tot een thema. Waarbij dingen ontwikkelen en zelf mogen doen speerpunten zijn. ,,Dan krijgt de inhoud ook werkelijk betekenis en blijft het beter beklijven", aldus Marja.

NIVEAU ,,We willen naar gepersonaliseerd onderwijs. Als je een bepaald niveau hebt op het gebied van rekenen, dan moet het mogelijk zijn je daarin verder te ontwikkelen. Dit zou ook zo moeten zijn voor bijvoorbeeld vakken als natuurkunde, handvaardigheid of techniek. We willen kijken naar de ontwikkeling van het kind in plaats van alleen maar kijken naar cijfers. Het onderwijs moet aansluiten bij het niveau dat de leerling op dat moment heeft. Dit gaat echt wel iets vragen van docenten. De driehoek leerling, docent en ouder zal bij deze vorm van onderwijs van groot belang zijn. Wie ben ik, wat wil ik, wat heb ik nodig en hoe kunnen we helpen om de leerling in zijn of haar ontwikkeling vooruit te krijgen. Hoe houden we de leerling gemotiveerd. Natuurlijk zullen we ons moeten houden aan vastgestelde doelen. Leerlingen moeten uiteindelijk naar het derde leerjaar van het VO overstappen. Voor de één zal dit een overstap worden naar het Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (VMBO), voor de ander bijvoorbeeld naar het Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs (VWO)."

DOEL Het doel van deze onderwijsvorm is kinderen ruimte te geven talent en kennis te ontwikkelen, om uiteindelijk te kiezen wat bij ze past. ,,Het moment waarop momenteel de keuze voor het vervolgonderwijs gemaakt moet worden is lang niet voor iedereen passend. Waarbij het cognitief wel het goede moment kan zijn, maar niet sociaal-emotioneel. Wij geven de leerlingen straks twee jaar meer de tijd om die keuze te maken." Er komt steeds meer kennis beschikbaar over de ontwikkeling van tieners. Deze ontwikkelingen zijn nog vrij nieuw. ,,Met de kennis die we nu hebben blijkt de inrichting van het onderwijs niet passend voor alle leerlingen. Voor die groep leerlingen kan deze onderwijsvorm 10-14 iets extra's brengen."

LOCATIE In Nederland zijn er diverse scholen die deze vorm van onderwijs aanbieden. Er zijn ongeveer zeventig besturen bezig met het ontwikkelen van een vorm van onderwijs van 10-14 jarigen. In Houten zal het geen aparte school worden die dit gaat aanbieden. Het gaat een toevoeging worden aan het palet waaruit nu al gekozen kan worden. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat deze vorm van onderwijs geplaats wordt in of bij een huidige school van voortgezet onderwijs.

SUCCES ,,We hebben enthousiaste teamleden en leerlingen nodig om het een succes te laten worden. Het is pionieren, maar zeker geen experiment. Het soort onderwijs wordt al door andere scholen uitgevoerd en de eerste tussenrapportages vanuit het Ministerie van Onderwijs zijn al bekend. Hieruit blijkt dat het voor bepaalde leerlingen echt iets extra's kan brengen. Voor leerlingen die aan de onderwijsvorm 10-14 gaan deelnemen is er overigens een gegarandeerde plek in het derde leerjaar bij de Voorgezet Onderwijsscholen Houtens of de Heemlanden."

START De onderwijsvorm 10-14 bestaat uit kinderen van groep 7 en 8 van de basisschool en van leerlingen uit leerjaar 1 en 2 van het VO. De bedoeling is om 1 september 2020 van dit schooljaar te starten met leerjaar 1 uit het VO, dus het derde leerjaar van het 10-14 onderwijs. In het schooljaar 2021-2022 zullen de andere leerjaren volgen. Geïnteresseerde ouders zijn van harte welkom op de informatieavond op 28 januari a.s. Aanmelding kan door een e-mail te versturen aan: marjaindermaur@heemlanden.nl . U ontvangt dan een uitnodiging voor deze avond met verdere informatie over tijd en locatie.