Bijzondere verzameling: juskommen

HOUTEN Mevr. Nienke Joustra- Kalma heeft een zeer uitgebreide verzameling juskommen. In haar collectie bevinden zich heel bijzondere exemplaren. Hoewel zij kleiner is gaan wonen en een deel van haar verzameling weg moest, is nu toch weer ieder plekje in haar appartement benut.

door Lia van der Heijden

Vanaf 1976 is Nienke Joustra gegrepen door het verzamelvirus. Zij bezocht een antiekboerderij en zag een zelfde juskom als haar grootmoeder vroeger had: een Tsjechische uit Bohemen. Nienke: ,,Dit bracht zoveel nostalgische herinneringen boven dat ik deze juskom echt mee naar huis moest nemen. Tsjechische juskommen zijn gemaakt van heel goede klei, Regout (een beroemde aardewerkfabriek uit Maastricht) moest klei importeren."

Nienke Joustra is van oorsprong Friezin, zij heeft samen met haar man veel gereisd. In haar verzameling bevinden zich dan ook juskommen uit Zwitserland, Canada, Zuid- Afrika en Oezbekistan. Een bevriende beeldhouwer maakte voor haar een hardstenen juskom die niet te tillen is. In Bretagne vond ze een exemplaar met het 'Triskell' motief, een van oorsprong oud Keltisch symbool. Nienke bezit juskommen van allerlei materialen. Er is een glazen kom, een emaille met een bijpassende sleef (lepeltje), een tinnen kom en een zwaar verzilverde juskom.

Van luitenant Walker vond zij een juskom uit 1935, voorzien van zijn naam. Deze luitenant heeft gevochten in de Eerste enTweede Wereldoorlog en is later generaal geworden. Nienke: ,,Het interessante is dat je al deze gegevens tegenwoordig makkelijk kunt nazoeken." Uit de bezettingstijd heeft ze een juskom van de nazi's waarop een afbeelding van een hakenkruis staat. De kom werd gebruikt op de marineschepen. De KLM liet een eigen servies maken voor de passagiers van de business class. Daarbij zat natuurlijk een juskom met daarop hun logo. Japanners hebben hun eigen kommetje voor de sushi. Zo kent Nienke van iedere kom de historie.

Nienke struinde met een vriendin alle antiekmarkten af. Bijvoorbeeld de bekende markt in Lille, het was een sport om bijzondere stukken te vinden. Van Floris Meydam bijvoorbeeld, die bekend is van het Glasmuseum in Leerdam. Hij ontwierp niet alleen glas, maar ook een aardewerken servies waarbij ook een juskom hoort. Deze mocht natuurlijk niet in de collectie ontbreken. Vroeger werden juskommen gemaakt met verschillende gebruiksmogelijkheden. Je kon kiezen of je vette of magere jus over je eten wilde schenken. ook dat leverde weer verschillende kommen op.

In haar vroegere woning in Wijk bij Duurstede had zij 500 exemplaren in haar verzameling. Bij de verhuizing deed ze met pijn in het hart 200 stuks weg, maar inmiddels omvat haar verzameling weer 400 stuks. ,,Het is gewoon een erg leuke hobby", vertelt Nienke, ,,ik geniet van de decoratie, de bijzondere modellen en vindt het leuk de herkomst te achterhalen."

Zij had al eens een tentoonstelling in het museum in Wijk bij Duurstede. De expositie werd geopend door de bekende kok Paul Fagel. In het verleden kwam ze ook op tv tijdens een programma over verzamelingen.

Heb je ook een interessante hobby of bijzondere verzameling en wil je daarover vertellen in de krant ? Mail dan naar houtensnieuws@bdu.nl