Jij kan degene zijn die een leven redt

HOUTEN Met 23% geslaagde reanimaties behaalt Nederland de hoogste slagingspercentage wereldwijd. Dit komt mede door de landelijke AED-dekkingsgraad in combinatie met de snelheid waarin reanimatie wordt gestart. Als binnen twee minuten gestart wordt met reanimeren en zo snel mogelijk een AED ter plaatse is, vergroot dat de slagingskans.

Irene van Valen

NOODZAAK VOOR TRAINING ,,De kans dat iemand te maken krijgt met een bekende die gereanimeerd moet worden is groot. Jij kan degene zijn die een leven redt. Is dat niet voldoende reden om een reanimatie-AED training te volgen?", vraagt docent en entertainer Arjan Dolman. Hij raakte in de ban van de wereld van hulpverlening tijdens zijn LOTUSslachtoffer opleiding. Hij leerde tijdens deze opleiding te acteren en grimeren voor trainingen van hulpverleners als EHBO'ers, brandweer, ambulance en politie. Na de LOTUSopleiding deed hij een opleiding tot opleidingsinstructeur reanimatie en eerste hulp.

FIBRILLEREN Bij 80% van de mensen met een circulatiestilstand is sprake van een fibrillerend hart. Dan beweegt het hart zo snel, dat het niet meer pompt en er geen bloedcirculatie in het lichaam plaatsvindt. De oorzaken zijn legio, denk aan onderkoeling, verstikking of ernstige bloedingen. Door deze mensen te reanimeren blijft de doorbloeding op gang en krijgt het slachtoffer zuurstof. Zodra een AED beschikbaar is, analyseert deze de situatie en legt zo nodig het hart met een stroomstoot stil. In combinatie met borstcompressies en beademing wordt de bloedcirculatie op gang gehouden. Bij 20% van de mensen is er sprake van hartstilstand. Dan is er geen enkele hartactiviteit. In beide gevallen bij fibrilleren en stilstand moet gestart worden met reanimeren tot hulpdiensten arriveren.

HEFTIGE ERVARING ,,Vorig jaar op vakantie in Frankrijk reanimeerde ik een acht jarige drenkeling", vertelt Arjan. ,,De strandwacht had materialen bij zich die ik herkende als meetapparatuur voor volwassenen. Omdat we daar niets aan hadden, deed ik handmatig wat metingen. De jongen kwam bij, echter het feit dat ik niet goed kon communiceren met de Franse strandwacht en dat het een kind betrof vond ik heftig. Ik heb vaker aan die ervaring teruggedacht dan aan de eerste keer dat ik iemand reanimeerde."

EERSTE KEER REANIMEREN ,,Mijn eerste reanimatie was bij een man van 80. Ik was mee op de ambulance als onderdeel van mijn opleiding. De man ademde niet meer, waarna de ambulanceverpleger startte met reanimeren. Dat houdt in dat begonnen wordt met 30 borstcompressies afgewisseld door twee keer beademen. Na twee minuten nam ik het over. Dat heeft te maken met de kwaliteitsregel bij reanimeren. Na twee minuten neemt de kwaliteit van reanimatie af en neemt een ander het over. Dat afwisselen kan alleen als je met meerdere mensen bent", legt Arjan uit. ,,De man overleed, maar omdat de reanimatie goed was uitgevoerd, voelde ik me er goed bij."

ANGST OM TE REANIMEREN Wat mensen kan weerhouden om te leren reanimeren, is dat ze getuige zijn geweest van de reanimatie van een geliefde familielid. De impact van die ervaring kan heftig zijn geweest. Mensen kunnen bang zijn om ribben te kneuzen of breken. Dat is een aanvaardbaar risico, waar iemand weer van geneest. Doorgaan met reanimeren is belangrijker. Een andere reden is dat men beademen vies vindt. Daarbij staat de eigen veiligheid voorop. Beadem nooit iemand die gif binnen heeft gekregen of wanneer een slachtoffer bloed in de mond heeft. Je weet niet welke ziekten iemand heeft. Wel is beademen van levensbelang. Alleen borstcompressies zijn onvoldoende voor een goede reanimatie, er komt namelijk geen zuurstof het lichaam in.

THEORIE-LESJE Voordat je overgaat op reanimatie, controleer je eerst het bewustzijn. Daarna bel je 112 en zorg je dat iemand een AED haalt. Reageert iemand, dan is er bewustzijn, maar bij geen enkele reactie controleer je de ademhaling. Bij een normale ademhaling leg je iemand in de stabiele zijligging en wacht op de ambulance. Als de ademhaling niet normaal is, ga je reanimeren tot een AED ter plaatse is. De AED krijgt voorrang en instrueert elke vervolgstap. Die volg je tot de ambulance personeel het overneemt of wanneer een slachtoffer bijkomt, goed op je reageert en je arm wegslaat.

NIET REANIMEREN Als iemand een penning, tatoeage of verklaring voorlegt waarop niet-reanimeren staat mag je beslissen niet te reanimeren. Passanten hulpverleners, EHBO'ers en BHV'ers zijn beschermd voor de beslissing van wel of niet reanimeren. Professionele hulpverleners moeten stoppen. Dit en meer informatie leer je bij reanimatiecursussen die te volgen zijn via onder andere Veilig Houten, Rode Kruis afdeling Houten, de Hartstichting, het Oranje Kruis en de EHBO vereniging.