Overlast door rook

Margriet Hunse

Volgens landelijke cijfers zit het gebruik van houtkachels in woningen weer in de lift. Tegelijkertijd wordt het imago van de houtkachel, open haard en vuurkorf steeds slechter: ze stoten een grote hoeveelheid fijnstof uit.

Houtkachels en open haarden geven behalve een behaaglijke warmte ook gezelligheid, vinden gebruikers. Niets is immers leuker dan een vuurtje stoken. Toch realiseert een groot aantal stokers zich niet dat hun hobby gevolgen heeft voor buurtgenoten. Hans van den Elshout woont sinds een jaar met groot plezier in de groene gemeente Houten. Hij had echter last van de rook uit de schoorsteen van de buren, die bij hem direct naar binnen waaide. Hij kreeg luchtwegklachten en had last van de stank. Van den Elshout: "Ik ben met de buren gaan praten. Die hadden zich niet gerealiseerd dat wij last hadden van de rook en ze hebben hun stookgedrag meteen aangepast. Ze gebruiken de kachel veel minder en letten op de weersomstandigheden."

TIPS OP WEBSITE Ook in de gemeentes Wijk bij Duurstede en Bunnik wonen mensen die last hebben van de rook van kachels van buurtgenoten. In oktober schreef een inwoner van Bunnik een ingezonden brief over de overlast die hij ondervond van de rook uit houtkachels.

Bij de gemeentes Houten en Wijk bij Duurstede komen regelmatig klachten binnen van inwoners die overlast ervaren door rook. Houten en Wijk besteden op hun websites aandacht aan de overlast die het stoken van hout voor buurtbewoners kan opleveren. Op de websites staan tips hoe kachels het beste gestookt kunnen worden zodat de uitstoot van schadelijke stoffen zo laag mogelijk wordt gehouden. Ook geven ze aanwijzingen hoe inwoners die overlast ervaren, dat met hun buren kunnen bespreken. De gemeente Bunnik bekijkt of er ook op hun website informatie wordt opgenomen over het gebruik van houtkachels.

GROENE GEMEENTE Gemeentes hebben geen wettelijke middelen om in te zetten bij stookoverlast. Ze kunnen alleen bouwtechnische zaken controleren, zoals gebreken aan schoorstenen. In nieuwe woningen moeten houtkachels weliswaar aan strengere eisen voldoen dan in bestaande woningen, maar dat heeft meer te maken met de veiligheidsaspecten van kachels dan met het tegengaan van overlast. Nieuwe modellen houtkachels zorgen voor een aanzienlijk lagere uitstoot dan oude kachels.

Volgens berekeningen van de landelijke Werkgroep Houtstookvrij veroorzaakt twee uur de open haard of vuurkorf aan of vier uur een houtkachel stoken gemiddeld evenveel fijnstof als een dieselauto die een afstand van 1100 kilometer aflegt. Vooral daarom verbaast het Hans van den Elshout dat het is toegestaan om zonder beperking houtkachels te gebruiken. "Houten doet zijn best om een groene gemeente te zijn. Ik vind het daarom onbegrijpelijk dat er zoveel gestookt wordt. Ik heb daarover een brief aan burgemeester De Jong gestuurd, en ik ben uitgenodigd voor een gesprek."

BEWUSTWORDING In alle gemeentes kan buurtbemiddeling worden ingezet als de overlast aanhoudt. De gemeentes Wijk en Houten werken actief aan de bewustwording over houtstook bij de inwoners. Houten besteedt er twee keer per jaar aandacht aan in een publicatie. Wijk bij Duurstede wil actief meewerken aan oplossingen in de Samenwerkingsagenda Gezonde lucht in de provincie Utrecht, waar houtrook een van de onderwerpen is. In de gemeente Wijk bij Duurstede leeft het onderwerp bij de politiek, en in het verkiezingsprogramma van P21 in Bunnik stond opgenomen dat de partij voor een stookverbod in de bebouwde kom is als het Longfonds een stookalarm heeft afgegeven bij windstil weer en mist.

HOOG RENDEMENT Reinout van Elst uit Odijk steekt regelmatig zijn houtkachel aan. "Als de temperatuur onder de 10 graden is, en als we 's avonds thuis zijn, dat zijn de voorwaarden." Van Elst kan zich best voorstellen dat er mensen zijn die overlast ervaren van houtkachels, vooral in een drukke wijk waar de huizen dicht op elkaar zijn gebouwd. Zijn eigen huis staat aan de rand van een wat ruimer opgezette wijk, en bovendien woont hij aan de oostkant van het dorp. "Met de overwegend zuidwestenwind heeft dus niemand last van de rook." Er zit wel een groot verschil tussen kachels, zegt Van Elst. Hij heeft in zijn woonkamer een kachel die zorgt voor een hoog rendement. "Die zorgt voor hoge verbranding van rookgassen en hij trekt eigenlijk altijd. Daardoor hoef ik nauwelijks rekening te houden met de weersomstandigheden zoals mist." Als er landelijke regels zouden komen voor het gebruik van houtkachels, zou hij zich daar beslist aan houden. "Maar ik zou er wel van balen."