Toon Sturkenboom bij zijn koets
Toon Sturkenboom bij zijn koets Frank Magdelyns

De veranderende Wetering

4 april 2018 om 07:00 lokaal Houten Toen

Boerengemeenschap opgeslokt door de nieuwbouw

Frank Magdelyns

Op het land waar nu de huizen van de wijken Het Water en De Polder staan, werkte vroeger Toon Sturkenboom. Met behulp van paardenkracht werd het werk uitgevoerd. Door de groei van Houten verdween veel van vroeger, maar niet zijn liefde voor dit edele dier.

Toon Sturkenboom is geboren op de Houtensewetering. Direct na de lagere school is hij dagelijks op het land te vinden. Hij helpt mee met alle werkzaamheden. Paarden zijn daarbij belangrijk voor het werk. "Als kind wilde ik al boer worden. Als we hadden gemaaid moest het lange gras worden gekeerd. Mijn broer stuurde dan het paard en ik liep erachter en zorgde dat het gras werd gedraaid."

Wonen op de Houtensewetering heeft iets speciaals. "Het was een echte boerengemeenschap", herinnert hij zich. "De buren waren voornamelijk familie en we hielpen elkaar met melken, kuilen, hooien, maar ook met het plukken van appels en peren. De dochters sprongen bij met het huishouden en burenhulp bijvoorbeeld rondom geboortes. We kwamen elkaar ook altijd tegen op verjaardagen en bruiloften."

In de jaren zestig neemt hij de boerderij van zijn vader over. Hij draagt ook een bijnaam: 'De Kriel'. "Op de Wetering woonden veel Vernooijen, Van Rooijen en Sturkenbomen. Dus je kreeg vanzelf bijnamen. 'De Kriel' heb ik van mijn vader. Toen die trouwde waren er in de slaapstal een krielkip en een krielhaan losgelaten. Sinds die tijd gaat die naam rond en heb ik hem ook."

In zijn vrije tijd als jonge boer is hij actief bij de Katholieke Plattelands Jongeren en de toneelclub. In de jaren tachtig gebruikt hij zijn talent om als heraut op paard het Kindervakantiefestijn (Fladderen) te openen. Daarnaast is hij betrokken bij 'de Paardenvrienden' welke in 1946 naast de ouderlijke boerderij is opgericht. "Het was een vereniging waar vooral de boeren van de Houtensewetering en omgeving actief waren. Ik reed zelf paard, gaf les en jureerde", vertelt Sturkenboom.

Nieuwbouw De eerste groeitaak van Houten in de jaren 80 vindt op afstand van de boerderij plaats. Toch merkt Sturkenboom verandering. "De mensen kwamen verder van elkaar af te staan. Sommige boeren trokken naar Groningen of de Flevopolder. Ik heb ook een poging ondernomen, maar kwam niet in aanmerking." Hij ziet een vergelijking tussen de Houtensewetering van toen en het Schalkwijk van nu. "In Schalkwijk kent men elkaar ook, maar door de groei van Houten zie je vermenging van de bevolking. Uiteindelijk komt er meer afstand tussen de mensen."

Met de tweede bouwtaak rond de eeuwwisseling verdwijnen zijn land en boerderij tussen de bebouwing van Houten-Zuid. De gepensioneerde Sturkenboom heeft er geen moeite mee. "We hebben goed contact met de buren. Drie jaar geleden organiseerden we een buurtfeest. Daarmee werd een traditie voortgezet, van de boeren die regelmatig 'Weteringfeesten' hielden. Wij zijn makkelijk in het accepteren van veranderingen en je krijgt er ook mooie dingen voor terug. Alleen dat dit deel van de Houtensewetering een andere straatnaam kreeg, krijg je bij mij er niet meer in", zegt hij. Vroeger was niet altijd alles beter constateert hij. "Er was best wel wat rivaliteit tussen de boeren. Er werd gevolgd wie er meer melkte en wie er land kocht. Er was altijd een vorm van concurrentie. Dat is er nu niet."

Grote liefhebberij zijn nog steeds paarden. Vooral met koets of rijtuig trekt hij erop uit. "Het is een hobby. We rijden door Houten, naar 't Goy en Schalkwijk. Urenlang zijn we weg." Sturkenboom heeft er meerdere, zoals een sportkoets, een hooiwagen en zelfs een arrenslee. "In 1963 ging ik met de arrenslee naar het dorp. Die parkeerde ik voor de Raiffeisen Bank voor de deur. Ook de bankdirecteur kwam erbij. Ik vond het heerlijk om ermee door de sneeuw te rijden."

Ook de jaarlijkse paardenkeuring op de Brink (Het Plein) in de jaren veertig kan hij zich goed herinneren. "De paarden werden daar verhandeld onder de boeren. Maar er was ook een paardenshow met een jury en er werd getraind." De dag eindigt gezellig in De Roskam, waar katholieken en protestanten elkaar vonden. "Alcohol verbroedert", zegt Sturkenboom lachend.

Met de arrenslee naar het dorp (1963)
advertentie
advertentie