Passen en meten op de dieplader. De twee GMC's kunnen er nét achter elkaar op.
Passen en meten op de dieplader. De twee GMC's kunnen er nét achter elkaar op. privé-bezit

Met de legertrucks naar Normandië

10 juni 2019 om 11:30 lokaal

SCHALKWIJK Vijf mannen vertrokken afgelopen week met twee Amerikaanse legertrucks naar Normandië, om daar de festiviteiten rondom D-day bij te wonen. Al jaren sleutelen Piet Koet uit Schalkwijk en Vincent van Zijl uit Tull en 't Waal met hun vriend Jeroen Hopman aan hun GMC's (van General Motors Company) uit de Tweede Wereldoorlog. Waarom? ,,Omdat ik diep respect heb voor het werkpaard van het Amerikaanse leger," aldus Piet.

LOGISTIEK Piet, die zelf als adviseur op het gebied van havenlogistiek werkt, heeft de enorme logistieke operatie achter D-Day altijd fascinerend gevonden. ,,Het feit dat er meer dan 6.000 schepen en landingsvaartuigen op zee klaar lagen voor de invasie. Hoe die allemaal werden aangestuurd, er was geen computer, hé! Dat ging via radio en telefoonlijn."

D-DAY Vanwege het jubileumjaar van D-Day besloten de heren, net als vijf jaar geleden, weer naar Normandië te gaan. Dit tripje was ook een logistieke uitdaging. De trucks op eigen kracht laten rijden, zou teveel tijd en brandstof kosten. Dus werd het een dieplader, met een auto erachteraan. Om in Normandië ook nog een beetje bewegingsvrijheid te hebben, gingen er ook een aantal motoren mee. Drie in bakken van de GMC's, en twee op een aanhanger achter de volgauto. De chauffeur van de dieplader mocht volgens de rijtijdenwet niet langer dan 4,5 uur aan één stuk rijden. Normandië ligt op 9 uur rijafstand, maar door enorme files bij Antwerpen en Lille, duurde de heenweg significant veel langer, vanwege verplichte pauzes van de chauffeur. ,,Op de terugweg hadden we 5 minuten over!"

OVERWELDIGEND In het D-Day gebied anno 2019 was het ook een chaos. De invasie 75 jaar geleden besloeg een gebied van ruim 50 kilometer. In elk dorp, elk gehucht, overal werden activiteiten georganiseerd. ,,Om de een of andere reden was het onmogelijk om te achterhalen, wat wanneer waar precies was." Zo hebben ze tevergeefs gezocht naar een plek waar een groot vuurwerk zou zijn en geen parachutisten in de lucht gezien. Maar op een ander moment kwamen er totaal onverwacht een Dakota- en een jachtvliegtuig. ,,Al met al was het toch overweldigend om daar te zijn."

GOLD Op 6 juni, de dag zelf, reden de mannen in de legertrucks op goed geluk richting de Britse en Amerikaanse landingsstranden. ,,We verwachtten niet dat we ergens aan zouden komen, want het was ongelooflijk druk op de weg, en overal strenge beveiliging." Het wordt steeds commerciëler. De bussen met toeristen zijn bijna belangrijker in het verkeer dan de historische voertuigen.  ,,Maar tot onze verbazing mochten we een paar kilometer buiten Arromanches al het strand oprijden. Daar was het bijna leeg. Hoe dichter we bij Arromanches kwamen, hoe drukker het werd. Dat is wel indrukwekkend hoor, daar staan met al die groene legertrucks en al die mensen. Historisch gezien stonden we niet helemaal goed, met onze Amerikaanse GMC's op het Britse strand 'Gold'. Maar dat mocht de pret niet drukken. Er hangt een enorm positieve sfeer, alle mensen zwaaien en applaudisseren. Je wordt onthaald alsof je de bevrijder bent!"

ARTIFICIELE HAVEN Op het strand van Arromanches zijn de sporen uit de oorlog nog goed te zien. Her en der liggen grote caissons (betonnen bakken), die daar door de geallieerden bewust zijn geplaatst om als golfbrekers voor een kunstmatige haven te fungeren. ,,Dat vind ik ook zo knap aan die hele invasie. Dat ze uit het niets op wilde zee een haven moesten creëren. De schepen konden aanleggen aan verankerde pontons, die met eb en vloed meegingen om het enorme getijdenverschil te kunnen overbruggen. Vervolgens legden ze ik weet niet hoeveel betonnen drijvers en brugdelen achter elkaar, waardoor er een drijvende weg ontstond waarover de voertuigen naar land konden rijden. Fantastisch toch?"

Het verschil tussen eb en vloed was anno 2019 ook nog goed te merken. ,,Op een gegeven moment moesten we echt het strand af, want het water kwam steeds dichterbij!"

SLEUTELEN Piet heeft de GMC sinds 2001. Voor een paar duizend gulden gekocht, en er mankeerde van alles aan. Hij wilde graag iets te klussen hebben, zonder computergedoe, gewoon hanteerbare techniek. Zijn truck is van het type CCKW, uit het jaar 1943. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er ruim 500.000 van gebouwd.

In het begin had de truck nog geen kenteken, dus werd er gewoon vóór het huis aan de Lagedijk aan gesleuteld. Vincent, die een paar huizen verderop vaak op familiebezoek kwam, stond altijd verlekkerd naar de legertruck te kijken. Van een praatje kwam een vriendschap, en sinds 2006 heeft Vincent ook een GMC.

Er is enorm veel tijd in het klussen gaan zitten. Avond aan avond en weekenden lang. Ook het speuren naar onderdelen op internet is een tijdrovende bezigheid. Soms zijn dingen te bestellen, maar andere keren werd een onderdeel het doel van een tripje naar het buitenland. Zo werd de huif gevonden in Engeland, en de banden bij 'monsieur Valentin' in Zuid-Frankrijk, die een sloop had met legeronderdelen, en alleen maar onverstaanbaar Frans sprak. Of iets origineel is, is vaak niet helemaal te zeggen. Fransen mochten op een gegeven moment 'onder licentie' de onderdelen nieuw maken. Men zegt dat de legertruck een levensverwachting had van slechts 9 maanden. ,,Dat heeft die van mij ruimschoots overleefd."

JERRYCANS En het houdt niet op. In Frankrijk zwerven nog veel onderdelen. De Amerikanen hebben hun legervoertuigen in grote getale achtergelaten in Frankrijk en de rest van Europa. Na de oorlog zijn de voertuigen dankbaar gebruikt voor de wederopbouw. Als Piet 's zomers op vakantie is in Frankrijk, struint hij graag rommelmarkten af op zoek naar onderdelen uit de oorlogsjaren. ,,Vaak hebben mensen niet in de gaten wat ze verkopen." Zo komt hij geregeld weer met een originele jerrycan tussen de vakantiespullen thuis. ,,Ik heb er veertien, valt wel mee toch?" Vooral de waterjerrycans zijn bijzonder, groene jerrycans met een witte markering. ,,Die hebben veel meer risico gelopen op roesten, dus die vinden is echt een zeldzaamheid." Eerst volgende klus op de klussenlijst: ,,Ik moet iets met de versnellingsbak, die loopt niet lekker."

Vincent op het strand met zijn GMC.
Piet op het strand met zijn GMC.
Het strand bij Arromanches met de codenaam 'Gold'.
Drukte in Arromanches.
De GMC van Piet links, en die van Vincent rechts.
Drukte in Arromanches.
advertentie
advertentie