Rivaliteit op Boerendag

Tien jaar lang voerden de dorpen Houten en Schalkwijk onderling strijd. Tijdens de jaarlijkse Boerendag in juni bereikte deze haar hoogtepunt. Centraal stond dan de vraag: welk dorp heeft de beste boer en boerin?

Boerendag werd tussen 1977 en 1986 georganiseerd door twee jongerenverenigingen; de Schalkwijkse KPJ en de Houtense Liflaf. Veertig jongeren uit beide dorpen streden op een parcours om de titel beste boer en boerin. Ze moesten o.a. koeien melken, appels plukken, strobalen laden op een wagen, maar ook touwtrekken.

door Frank Magdelyns

,,Het was een behendigheidswedstrijd gebaseerd op het boerenleven van vroeger en toen", zegt Jan van Leur die een aantal keer Schalkwijkse coach was. ,,Vooral tijdens dit behendigheidsspel was er rivaliteit. De vijand moest worden verslagen. Verkeringen werden stilgelegd." Henk Vernooij voorzitter van de Houtense Liflaf: ,,Het was opgeklopte rivaliteit. Het ging nergens over. Maar er moest geëtterd worden. Ik bracht koffie en bier rond. Eerst bij de Houtense deelnemers en organisatieleden en dan pas bij de Schalkwijkers. Dat vertelde ik ook heel duidelijk. Houtenezen waren erger dan de Schalkwijkers. Maar het was een gezonde rivaliteit. Over en weer zijn later huwelijken gesloten. Er is nooit een klap gevallen." Naast de behendigheidsspelen waren er ook oude ambachten te zien. Zo waren er stoommachines uit 1918 die het ploegen demonstreerden, waren er Belgische trekpaarden en werden boerenambachten zoals mandvlechten en rietdekken getoond. Ook traden o.a. The Nits, de Margriet Eshuijs Band, De Dijk en Anita Meijer op.

FILE IN SCHALKWIJK In 1977 werd de Boerendag voor 't eerst georganiseerd bij Manege De Verende Wagen. Het jaar daarop werd het gehouden op een ruim weiland bij De Steenen Poort. In 1979 kwamen er klachten over verstoring van de zondagsrust. De organisatie week daarom in 1980 uit naar Schalkwijk. ,,Ik schat dat er op een bepaald moment zo'n 5000 mensen op afkwamen. Op Hilversum 3 werd gezegd dat er tussen Houten en Schalkwijk file stond", zegt Van Leur. ,,We hoorden dat en waren er apentrots op", zegt Vernooij. In 1981 kwam de Boerendag terug naar Houten. ,,Sinds die tijd deden we het om en om. Het ene jaar was het in Houten, het andere jaar in Schalkwijk. Maar de Schalkwijkers konden het niet nalaten om het eerste jaar met tractoren door de wijk van de klager te rijden", zegt Van Leur.

ORGANISATIE ,,Er waren wel zo'n 100 tot 150 mensen betrokken bij de organisatie. Het was echt groot. We begonnen in september met de voorbereidingen. Het groeide in professionaliteit", zegt Vernooij. ,,De organisatie wilde elk jaar iets groters neerzetten dan het jaar ervoor. Dat was de gezamenlijke uitdaging van Houten en Schalkwijk", vult Van Leur aan.
Drijvende kracht op de achtergrond was Lida Hofman-van Wijk. ,,Lida zat als een kip op de eieren en zorgde voor al het geld", zegt Vernooij. ,,We deden het zonder sponsors en zonder subsidie. Ik denk dat op het hoogtepunt in 1985 er bijna 10.000 bezoekers waren. Dat was teveel, want we waren ingesteld op zo'n 5000 bezoekers", zegt Hofman-van Wijk. Ze herinnert nog dat Anita Meyer met haar manager in de caravan kwam afrekenen. ,,Of het per ongeluk was of expres weet ik niet, maar de caravan stond niet stabiel en op een bepaald moment zakten we een halve meter en rolden we om."

HOOGTEPUNT Schalkwijk won 6 keer en Houten 5 keer. In 1982 kwam de jury er niet uit en werden beide teams als winnaar uitgeroepen. De wisselbeker werd doormidden gezaagd. ,,Ik heb hier nog de halve beker. Waar die andere is weet ik niet, maar die zal wel in Schalkwijk staan", zegt Vernooij.

Van Leur: ,,Toen ik in 1985 bij de Houtense locatie aankwam ging de zon nét onder en klonk uit de tent de stem van Margriet Eshuijs. Ik dacht: dit wordt historie, want volgend jaar staan hier huizen en wonen hier mensen!". ,,Het werd steeds moeilijker voor de organisatie om zichzelf te overtreffen", vult Vernooij aan. Hofman-van Wijk zegt hierover: ,,Ik heb altijd gedacht dat we op het hoogtepunt moesten stoppen. De laatste keer was in 1986. Daarna is het overgegaan in de Dorpedag in Schalkwijk".